Tina Turner: Η μουσική αποχαιρετά έναν ακόμη θρύλο - Η γυναίκα που έκανε παντιέρα της τη δύναμη

Η Tina Turner, η φωνή-φωτιά που κουβαλούσε όλη την ιστόρια της αμερικάνικης μουσικής σιώπησε για πάντα την Τετάρτη 24 Μαΐου, στα 83 της χρόνια. Η Turner που ξεπέρασε την ενδοοικογενειακή κακοποίηση και την αμφιθυμία της βιομηχανίας για να αναδειχθεί σε μια από τις πιο αγέρωχες, δυναμικές και πιο εμπνευσμένες ερμηνεύτριες του rock και της soul, «πέθανε μετά από μακρά ασθένεια στο σπίτι της στο Κούσναχτ κοντά στη Ζυρίχη της Ελβετίας», ανέφερε η οικογένειά της σε ανακοίνωσή της την Τετάρτη. «Μαζί της, ο κόσμος χάνει έναν θρύλο της μουσικής και ένα πρότυπο». Η αιτία θανάτου δεν ήταν άμεσα διαθέσιμη, αν και η Turner είχε υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο και πάλεψε τόσο με τη νεφρική ανεπάρκεια όσο και με τον καρκίνο του εντέρου τα τελευταία χρόνια.

Ξεκινώντας από τις εμφανίσεις της με τον πρώην σύζυγό της Ike, η Turner εισήγαγε στην pop μια ανεμπόδιστη, ηφαιστειακή σκηνική παρουσία. Η επιρροή της στο rock, το R&B και τη soul και η ερμηνεία ήταν επίσης ανυπολόγιστη. Η ερμηνεία της επηρέασε τους πάντες, από τον Mick Jagger μέχρι τη Mary J. Blige, και η υψηλής ενέργειας σκηνική της παρουσία -που ολοκληρωνόταν με μια σειρά από περούκες που αψηφούσαν τη βαρύτητα- πέρασε στην Janet Jackson και την Beyoncé. Το μήνυμα της Turner – που βρήκε ανταπόκριση σε γενιές γυναικών – ήταν ότι μπορούσε να σταθεί στη σκηνή απέναντι σε οποιονδήποτε άνδρα.

Αλλά η άλλη κληρονομιά της Turner ήταν πιο προσωπική και αφορούσε έναν πολύ πιο περίπλοκο άνθρωπο. Κατά τη διάρκεια της σχέσης της με τον Ike – έναν απαιτητικό και συχνά ναρκομανή μαέστρο και κιθαρίστα – ο σύζυγός της συχνά τη χτυπούσε και την ταπείνωνε. Η επακόλουθη αναγέννησή της, ξεκινώντας με τη μαζικά δημοφιλή, βραβευμένη με Grammy μεταμόρφωση του Private Dancer το 1984, την έκανε σύμβολο επιβίωσης και ανανέωσης. Γεννημένη ως Anna Mae Bullock στις 26 Νοεμβρίου 1939, η Turner μεγάλωσε στο Nutbush του Τενεσί, μια αγροτική και μη κατοικημένη περιοχή στην κομητεία Haywood που καταγράφεται στο τραγούδι της «Nutbush City Limits». Σύμφωνα με την Turner, η οικογένειά της ήταν «ευκατάστατοι αγρότες» που ζούσαν καλά από την επιχειρηματική δραστηριότητα της συγκομιδής. Παρόλα αυτά, η Turner και η μεγαλύτερη αδελφή της Ruby Aillene αντιμετώπισαν θέματα εγκατάλειψης όταν οι γονείς τους έφυγαν για να εργαστούν αλλού.

«Η μητέρα μου και ο πατέρας μου δεν αγαπιόντουσαν μεταξύ τους, οπότε πάντα τσακώνονταν», θυμήθηκε η Turner σε συνέντευξή του στο Rolling Stone το 1986. Η μητέρα της έφυγε για πρώτη φορά όταν η Tina ήταν 10 ετών για να ζήσει στο Σεντ Λούις και ο πατέρας της έφυγε τρία χρόνια αργότερα. Η Turner μετακόμισε στο Μπράουνσβιλ του Τενεσί για να ζήσει με τη γιαγιά της. Μετά το λύκειο, άρχισε να εργάζεται ως βοηθός νοσοκόμου με την ελπίδα να ασχοληθεί με αυτό το επάγγελμα. Συχνά, η Turner και η αδελφή της πήγαιναν σε νυχτερινά κέντρα στο St. Louis και το East St. Louis, όπου είδε για πρώτη φορά τον Ike Turner να εμφανίζεται ως επικεφαλής της μπάντας Kings of Rhythm. Η 18χρονη τότε Tina ερωτεύτηκε τον κατά οκτώ χρόνια μεγαλύτερό της κιθαρίστα και τη μουσική του. Ένα βράδυ, ο ντράμερ έδωσε στην Turner το μικρόφωνο ενώ εκείνη βρισκόταν στο κοινό. Ο Ike προσκάλεσε τότε την Tina να γίνει η guest τραγουδίστρια του γκρουπ και της έδωσε οδηγίες για τον έλεγχο της φωνής και την ερμηνεία. Ως «Little Ann», τραγούδησε μαζί με τον Carlson Oliver στο «Box Top» του Ike Turner, το οποίο ήταν η πρώτη της ηχογράφηση στο στούντιο.

Το 1958, την ίδια χρονιά που κυκλοφόρησε το «Box Top», η Turner γέννησε το πρώτο της παιδί, τον Raymond Craig, με τον Raymond Hill, τον σαξοφωνίστα των Kings of Rhythm. Αμέσως μετά, η Tina μετακόμισε με τον Ike για να βοηθήσει στην ανατροφή των δύο γιων του μουσικού, αφού εκείνος είχε χωρίσει με τη μητέρα τους. Ακολούθησε μια σεξουαλική σχέση, αν και η Turner δήλωσε στο RS το 1984 ότι αρχικά δεν την έλκυε: «Μου άρεσε σαν αδελφός», είπε. «Δεν ήθελα μια σχέση. Αλλά κατά κάποιο τρόπο μου άρεσε». Εμπνευσμένη από το σίριαλ της ταινίας «Sheena, Queen of the Jungle», η Turner άλλαξε το καλλιτεχνικό της όνομα κατόπιν αιτήματος του Ike.

Το 1960, ο Ike και η Tina Turner κυκλοφόρησαν το ντεμπούτο single τους, «A Fool in Love». Ήταν μια επιτυχία, φτάνοντας στο Top 30 του Billboard Hot 100. Την επόμενη χρονιά, κυκλοφόρησαν άλλο ένα hit single, το «It’s Gonna Work Out Fine», το οποίο οδήγησε στην πρώτη τους υποψηφιότητα για Grammy για την καλύτερη rock and roll ερμηνεία. Οι Ike and Tina Turner Revue διατήρησαν ένα αυστηρό πρόγραμμα περιοδειών ως μέρος του κυκλώματος chitlin στις αρχές της δεκαετίας του ’60 και έγιναν γνωστοί για την ποιότητα του θεάματός τους και τα ποικίλα πλήθη που μπορούσαν να προσεγγίσουν στο Νότο.

«Η επιτυχία και ο φόβος πήγαιναν σχεδόν χέρι-χέρι», δήλωσε η Turner στο RS, σημειώνοντας συγκεκριμένα τον φόβο του Ike να την χάσει μετά το «A Fool in Love». Ο Ike συνέχισε να κοιμάται με άλλες γυναίκες και η Tina γνώριζε ότι τα τραγούδια του συχνά αφορούσαν τις άλλες σεξουαλικές του σχέσεις. Κάποια στιγμή αρνήθηκε να ταξιδέψει και να τραγουδήσει τα τραγούδια του, την πρώτη φορά που το έκανε, εκείνος άρχισε να τη χτυπάει. Παρόλα αυτά έμεινε μαζί του: «Ένιωθα πολύ πιστή στον Ike και δεν ήθελα να τον πληγώσω», είχε δήλωσει το 1984. «Ήξερα ότι αν έφευγα δεν θα υπήρχε κανείς να τραγουδήσει, οπότε με έπιασαν ενοχές. Θέλω να πω, μερικές φορές, αφού με χτυπούσε, κατέληγα να τον λυπάμαι. Καθόμουν εκεί με μώλωπες και σκισίματα και τον λυπόμουν. Ίσως μου είχε γίνει πλύση εγκεφάλου». Οι δυο τους παντρεύτηκαν το 1962 στην Τιχουάνα- ήταν ο έκτος γάμος του Ike.

Το 1966, οι Turners συμμετείχαν σε ένα θρυλικό πλέον ροκ τηλεοπτικό σόου, το The TNT Show, μουσικός διευθυντής του οποίου ήταν ο παραγωγός Phil Spector. Αφού υπέγραψε το δίδυμο στην εταιρεία του, ο Spector παρήγαγε αυτό που θεωρούσε αριστούργημά του, το «River Deep – Mountain High», βάζοντας την Tina σε αμέτρητες φωνητικές λήψεις. Το τραγούδι δεν ήταν η επιτυχία που πολλοί υπέθεσαν ότι θα ήταν, αλλά άνοιξε άλλες πόρτες για τον Ike και την Tina.

Το 1969, άνοιξαν για τους Rolling Stones στην περιοδεία του συγκροτήματος στις ΗΠΑ, και στη συνέχεια έκαναν ένα crossover hit με τη διασκευή του «Proud Mary» των Creedence Clearwater Revival που, χάρη στην Tina, έγινε από καυτή σε αναβαθμισμένη- κέρδισε το Grammy για την καλύτερη R&B φωνητική ερμηνεία από συγκρότημα. Το 1975, η Tina εμφανίστηκε ως Acid Queen στη μεγαλοπρεπή κινηματογραφική εκδοχή του Tommy των Who από τον Ken Russell.

«Τα συναισθήματα που εξέφραζα ήταν αληθινά, επειδή έζησα αυτά τα συναισθήματα», έγραψε στο Rolling Stone σε ένα δοκίμιο του 2019. «Ακόμα και το “Private Dancer” – το οποίο φαίνεται να μιλάει για την πορνεία, αλλά είναι επίσης για τις επιθυμίες, τις ελπίδες και τα όνειρα – αφηγείται την ιστορία γυναικών σαν εμένα, που βρίσκονται σε θλιβερές καταστάσεις, οι οποίες με κάποιο τρόπο βρίσκουν έναν τρόπο να συνεχίσουν».

Εμφανίστηκε στη δεκαετία του ’60 ως ένα είδος μιας γυναίκας – πολύ rock για την R&B, πολύ R&B για τη rock, πολύ γεροδεμένη για τις κοριτσίστικες καινοτομίες, πολύ ωμή φωνή για τον νεανικό ρομαντισμό. Όμως η νεανική της εικόνα και προσωπικά που δεν ήταν ποτέ αρκετά νεανική ήταν απλώς το εναρκτήριο νούμερο, γιατί έγινε πραγματικά η Tina Turner το 1984, με το Private Dancer. Ήταν ένα εντελώς νέο είδος blockbuster, που ξεπερνούσε τα όρια γενεών, φυλών, πολιτισμών και μουσικής. Ήταν η πρώτη rock star που έκανε μεγάλο θέμα το γεγονός ότι είναι γιαγιά. Πολλές σταρ είχαν διεκδικήσει να είναι η βασίλισσα του rock&roll, αλλά μετά το Private Dancer, κανείς δεν πλησίασε αυτό το στέμμα.

Η Tina διηγήθηκε την ιστορία της ζωής της πολλές φορές – σε συνεντεύξεις, στα βιβλία της, στο μιούζικαλ Tina του Μπρόντγουεϊ, στην κλασική βιογραφική ταινία «What’s Love Got To Do With It». Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από την απόδραση και τον θρίαμβό της από τον καταχρηστικό γάμο της. Αλλά οι άνθρωποι εξακολουθούν να υποτιμούν την πολιτιστική σημασία της Turner που αφηγείται αυτή την ιστορία. Όσο παράξενο κι αν φαίνεται σήμερα, ήταν η πρώτη σταρ που μίλησε δυνατά για την ενδοοικογενειακή βία, που επέμεινε να είναι μέρος της ιστορίας, να μην την αποσιωπά ή να μην κάνει τον ντροπαλό. Μέχρι να εμφανιστεί εκείνη, η φράση «ενδοοικογενειακή βία» δεν ήταν καν μέρος της γλώσσας. «Θαυμάζω την επιβίωσή της ως κακοποιημένη σύζυγος», δήλωσε η Gloria Steinem στο Rolling Stone τον Δεκέμβριο του 1984. «Το ότι κάποιος γνωστός μιλάει γι’ αυτό βοηθάει».

Αν μη τι άλλο, ενσάρκωσε την ιστορία του rock. Τραγούδησε το «Come Together» μόλις τρεις μήνες μετά το Abbey Road, δίνοντας περισσότερη σεξουαλικότητα και τρόμο από ό,τι θα μπορούσε να φανταστεί ακόμα και ο John Lennon. Πραγματικά, πέρασε όλη της τη ζωή κάνοντας αυτό και γι’ αυτό η φωνή της Tina Turner δεν θα σιωπήσει ποτέ.

Η ίδια έλεγε ότι: «Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η ζωή μου ήταν σκληρή, αλλά νομίζω ότι ήταν ένα υπέροχο ταξίδι. Όσο μεγαλώνεις, τόσο περισσότερο συνειδητοποιείς ότι δεν σε καθορίζει αυτό που σου συμβαίνει, αλλά ο τρόπος που το αντιμετωπίζεις!»

Ήξερες ότι:

– Η Tina Turner ήταν μια από τις καλλιτέχνιδες με τις περισσότερες πωλήσεις δίσκων στον κόσμο

– Ήταν η τραγουδίστρια που αποκαλούσαν « Βασίλισσα του Rock ‘n’ Roll»

– Είχε πουλήσει πάνω από 200 εκατομμύρια δίσκους και singles παγκοσμίως

-Είχε κερδίσει 12 βραβεία Grammy, τρία βραβεία Grammy Hall of Fame και ένα βραβείο Grammy Lifetime Achievement

– Υπήρξε η μόνη γυναίκα καλλιτέχνης που είχε λάβει συνεχόμενες υποψηφιότητες στα βραβεία Grammy στις κατηγορίες pop, rock και R&B.

-Τα World Music Awards το 1993, αναγνώρισαν τα χρόνια και την προσφορά της στην μουσική βιομηχανία και της απένειμαν το βραβείο Legend Award

-Το 2000 η Τέρνερ έγινε η γυναίκα καλλιτέχνης με τις περισσότερες συναυλίες μέσα σε έναν χρόνο, μεταξύ των οποίων 25 συναυλίες στην Wembley Arena και 5 συναυλίες στο Wembley Stadium

– Στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπήρξε η πρώτη γυναίκα καλλιτέχνης της οποίας οι επιτυχίες βρίσκονται στο top 40 για 6 συνεχόμενες δεκαετίες. Στο top 40 έχουν συμπεριληφθεί 34 επιτυχίες της.

– Σύμφωνα με το βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες, η Turner έχει πουλήσει τα περισσότερα εισιτήρια σε συναυλίες από οποιονδήποτε καλλιτέχνη στην ιστορία της μουσικής.

Διάβασε επίσης:

Σε δημοπρασία προσωπικοί θησαυροί του Freddie Mercury από τη γυναίκα της ζωής του, Mary Austin

O τραγουδιστής Freddie Mercury είχε δημιούργησε τη συλλογή -που θα τεθεί σε δημοπρασία από τον οίκο Sotheby’s – από διαφορά ιδιαίτερα αντικείμενα μέσα σε 30 χρόνια και τα φύλαγε όλα στο σπίτι του στο δυτικό Λονδίνο, στο Garden Lodge στο Kensington. Όταν πέθανε το 1991, άφησε τόσο το σπίτι όσο και το περιεχόμενό του στην αγαπήμενη του Mary Austin.

«Η συλλογή σε οδηγεί βαθύτερα μέσα στο άτομο και τον άνθρωπο που γνώριζα», δήλωσε η Austin καθώς κάθεται στο τεράστιο σαλόνι με τη γαλαρία, με ένα πορτρέτο του Γάλλου ζωγράφου Tissot στον τοίχο, το οποίο ήταν το τελευταίο έργο τέχνης που αγόρασε ο Mercury, ένα μήνα πριν πεθάνει. Ήταν κρεμασμένο έτσι ώστε ο Freddie να μπορεί να το βλέπει από τον καναπέ. Εκτιμάται ότι η τιμή του θα κυμανθεί μεταξύ 400.000-600.000 λιρών. «Βλέπεις το φάσμα του γούστου του», δήλωσε η Austin, μιλώντας αποκλειστικά στο BBC. «Είναι μια πολύ έξυπνη, εκλεπτυσμένη συλλογή».

Κορυφαία στιγμή της πώλησης θα είναι οι χειρόγραφοι στίχοι του Freddie Mercury για έναν από τους μεγαλύτερους ύμνους των Queen, το «We Are The Champions», συμπεριλαμβανομένων των αρμονιών και των συγχορδιών, γραμμένα όλα σε εννέα σελίδες και αναμένεται να πωληθούν για 200.000-300.000 λίρες Αγγλίας. Οι αθέατοι στίχοι του «Killer Queen», γραμμένοι σε ένα μόνο φύλλο χαρτιού με μαύρο Biro το 1974, αναμένεται να πουληθούν 50.000-70.000 λίρες. Η Austin δήλωσε ότι οι στίχοι ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να τους αποχωριστεί, επειδή δείχνουν «για μένα την πιο όμορφη πλευρά» του άνδρα στον οποίο ήταν αφοσιωμένη. «Βλέπεις τη διαδικασία του καλλιτέχνη, του έργου σε εξέλιξη», πρόσθεσε. «Τις διαγραφές, την επανεξέταση, την αναδιαμόρφωση».

Δες εδώ τα προσωπικά αντικείμενα του Freddie Mercury

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ