Ακόμα δεν πατήσαμε στον Άρη και είναι ήδη γεμάτος από σκουπίδια

Όλα τα διαστημόπλοια που προσγειώνονται στον Άρη εκτοξεύουν εξοπλισμό -όπως το προστατευτικό κέλυφος- κατά την πορεία τους προς την επιφάνεια του Άρη. Αν και όταν τα ανθρώπινα όντα κάνουν τα πρώτα τους βήματα στο σκουριασμένο έδαφος του Κόκκινου Πλανήτη, θα μας υποδεχτεί κάτι εξαιρετικά οικείο: τα δικά μας σκουπίδια.

Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο The Conversation το περασμένο φθινόπωρο, ο Cagri Kilic, μεταδιδακτορικός ερευνητής ρομποτικής στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Βιρτζίνια, υπολόγισε ότι στον Άρη έχουν μείνει τουλάχιστον 15.694 κιλά συντρίμμια από προηγούμενες αποστολές. «Καταφέραμε να αφήσουμε συντρίμμια σε έναν πλανήτη στον οποίο δεν έχουμε πάει ακόμα», λέει ο Kilic στο Treehugger. «Ο αριθμός είναι κάπως ενδιαφέρων».

Η καταμέτρηση των σκουπιδιών στον Άρη

Ο Kilic μελετά τον τρόπο παρακολούθησης των ρόβερ που στέλνουν οι άνθρωποι στο φεγγάρι και τον Άρη, οι οποίες είναι οι αποστολές που είναι τελικά υπεύθυνες για τα ανθρώπινα σκουπίδια που αφήνουν στα ουράνια σώματα. Λέει ότι τα αρειανά σκουπίδια παίρνουν συνήθως μία από τρεις μορφές:

Εγκαταλελειμμένο υλικό: Αυτά τα συντρίμμια εξαπλώνονται όταν η προστατευτική μονάδα που έχει κατασκευαστεί γύρω από ένα διαστημικό σκάφος εκτοξεύεται κατά την προσγείωσή του. Ο εξοπλισμός προσγείωσης μπορεί μερικές φορές να σπάσει και να ταξιδέψει, για παράδειγμα, το Mars Rover Perseverance της NASA εντόπισε τον Ιούνιο ένα κομμάτι της θερμικής κουβέρτας από το στάδιο καθόδου του να προεξέχει από την αρειανή άμμο.

Ανενεργό διαστημικό σκάφος: Υπάρχουν εννέα διαστημόπλοια που έχουν απομείνει από προηγούμενες αποστολές στον Άρη: το Mars 3, το Mars 6, το Viking 1, το Viking 2, το Sojourner, το Beagle 2, το Phoenix, το Spirit και το Opportunity.

Διαστημόπλοια που συνετρίβησαν: Δεν προσγειώνονται όλα τα διαστημόπλοια με ασφάλεια και δεν συνεχίζουν να εκτελούν τις αποστολές τους. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο διαστημόπλοια που συνετρίβησαν στον Άρη και τέσσερα που έχασαν την επαφή με τη Γη πριν από την προσεδάφιση.

Ο Kilic έφτασε στον αριθμό του υπολογίζοντας τη μάζα όλων των διαστημοπλοίων που έχουν εκτοξεύσει οι άνθρωποι στον Άρη -περίπου 22.000 κιλά- και αφαιρώντας τα 6.306 κιλά των ενεργών σήμερα διαστημοπλοίων για να καταλήξει σε 15.694 κιλά.

Σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς το Treehugger, διευκρινίζει μερικά σημεία σχετικά με αυτόν τον αριθμό που είχαν αναφερθεί λανθασμένα αλλού. Ο αριθμός αντιπροσωπεύει τη μάζα και όχι το βάρος, καθώς το βάρος ενός αντικειμένου εξαρτάται από τη βαρύτητα του πλανήτη στον οποίο βρίσκεται. Επιπλέον, δεν περιλαμβάνει όλα τα ανθρώπινα σκουπίδια στον Άρη, όπως τα τροχιοφόρα ή τα συντρίμμια προσγείωσης.

«Να ένα παράδειγμα για να γίνει αυτό πιο σαφές», λέει ο Kilic στο Treehugger. «Η μάζα του ρόβερ Opportunity είναι 185 κιλά, το πίσω κέλυφος και το αλεξίπτωτο είναι περίπου 210 κιλά, η θερμική ασπίδα είναι περίπου 80 κιλά και η προσεδάφιση είναι 348 κιλά». Αυτό αντιστοιχεί σε 1.406 κιλά από μία μόνο προσγείωση διαστημικού σκάφους που δεν συμπεριλήφθηκε στον υπολογισμό του Kilic. «Έτσι, η συνολική μάζα των διαστημικών σκουπιδιών είναι στην πραγματικότητα πολύ μεγαλύτερη» από 15.694 κιλά, λέει ο Kilic.

Για το ανενεργό μόνο διαστημόπλοιο που περιλαμβάνεται σε αυτόν τον αριθμό, ο Kilic δεν είναι σίγουρος ότι η λέξη σκουπίδια, απόβλητα ή σκουπίδια είναι η καλύτερη λέξη. «Τα σκουπίδια», λέει. «Ίσως μια μέρα η ανθρωπότητα μπορέσει να επισκεφθεί τη θέση τους και να δει τις πρωτοποριακές προσπάθειες για την εξερεύνηση του πλανήτη». Το γεγονός και μόνο ότι υπάρχουν ανθρώπινα συντρίμμια στον Άρη έχει κάποιο συμβολικό βάρος, αλλά αποτελεί πράγματι πρόβλημα; Υπάρχουν δύο πιθανές προκλήσεις που τα συντρίμμια από προηγούμενες αποστολές θα μπορούσαν να αποτελέσουν για τις μελλοντικές.

Η μία είναι η μόλυνση. Στις 21 Δεκεμβρίου, το Perseverance εναπόθεσε τον πρώτο δειγματοληπτικό σωλήνα γεμάτο με αρειανό χώμα που θα συλλεχθεί για μελέτη από μια μελλοντική αποστολή, όπως ανακοίνωσε η NASA. Η ανησυχία είναι ότι τα ανθρώπινα συντρίμμια θα μπορούσαν ενδεχομένως να καταλήξουν σε δείγματα όπως αυτά που συλλέγονται από τα ρόβερ, αν και ο Kilic λέει ότι αυτό είναι ένα ζήτημα για το οποίο οι εμπλεκόμενοι επιστήμονες έχουν προγραμματίσει. «Όλες οι διαστημικές υπηρεσίες κάνουν κάτι παραπάνω από το καλύτερο δυνατό για να μειώσουν τον κίνδυνο μόλυνσης», λέει. «Για το θέμα σχετικά με την πιθανότητα μόλυνσης στον Άρη, παρόλο που δεν υπάρχει άμεση ανησυχία, οι ομάδες δειγματοληψίας Perseverance καταγράφουν τα συντρίμμια και ελέγχουν αν μπορεί να αποτελέσουν πιθανή πηγή μόλυνσης για τους σωλήνες δειγμάτων».

Ένας άλλος πιθανός κίνδυνος είναι η εμπλοκή από τον πεταμένο εξοπλισμό εισόδου/καθόδου/προσγείωσης (EDL). «Αυτά τα διάσπαρτα μικρά συντρίμμια μπορούν να ταξιδέψουν με τους αρειανούς ανέμους και να μπλεχτούν στα ρομπότ», εξηγεί ο Kilic. Αυτό μπορεί να συνέβη με τα κομμάτια της θερμικής κουβέρτας του Perseverance. «Είναι μια έκπληξη να το βρίσκουμε αυτό εδώ: Η βαθμίδα καθόδου μου συνετρίβη περίπου 2 χιλιόμετρα μακριά», έγραψε το ρομπότ στο Twitter για την ανακάλυψη. «Μήπως αυτό το κομμάτι προσγειώθηκε εδώ μετά από αυτό, ή το έφερε εδώ ο άνεμος»;

Ωστόσο, ο Kilic σημειώνει επίσης ότι η NASA έχει διαπιστώσει ότι ο κίνδυνος τέτοιων εμπλοκών είναι χαμηλός. Συνολικά, ο Kilic πιστεύει ότι υπάρχουν σχετικά λίγα συντρίμμια στον Άρη, δεδομένων των 50 ετών εξερεύνησης της ανθρωπότητας εκεί. Αυτό δεν συμβαίνει στη Σελήνη, όπου η ποσότητα των συντριμμιών είναι πολύ μεγαλύτερη. Έπειτα, υπάρχει η περίπτωση των διαστημικών σκουπιδιών που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη. «Τα διαστημικά σκουπίδια είναι ένα πρόβλημα», λέει ο Kilic. «Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους είναι πρόβλημα: Είναι πρόβλημα επειδή τα τροχιακά σκουπίδια μπορούν να συγκρουστούν ή να προκαλέσουν ζημιά σε άλλα συστήματα που βρίσκονται σε τροχιά, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού».

Οι αισθητήρες του παγκόσμιου Δικτύου Διαστημικής Επιτήρησης (SSN) του Υπουργείου Άμυνας παρακολουθούν επί του παρόντος περισσότερα από 27.000 κομμάτια του λεγόμενου «διαστημικού σκουπιδιού» ή τροχιακών απορριμμάτων – περίπου 23.000 από τα οποία είναι μεγαλύτερα από μια μπάλα softball, σύμφωνα με τη NASA. Πέρα από αυτό, υπάρχουν πολλά περισσότερα κομμάτια που είναι πολύ μικρά για να παρακολουθούνται, αλλά εξακολουθούν να αποτελούν κίνδυνο για τα διαστημόπλοια επειδή ταξιδεύουν με ταχύτητες έως και 17.500 μίλια την ώρα.

«Ακόμα και μικροσκοπικές κηλίδες μπογιάς μπορούν να προκαλέσουν ζημιά σε ένα διαστημικό σκάφος όταν ταξιδεύει με αυτές τις ταχύτητες», λέει η NASA. Όπως και τα συντρίμμια του Άρη, τα τροχιακά συντρίμμια προέρχονται συνήθως από προηγούμενες αποστολές και περιλαμβάνουν παροπλισμένα διαστημόπλοια, εκτοξευμένα στάδια από οχήματα εκτόξευσης και συναφή υλικά. Σε ένα παράδειγμα της καταστροφής που μπορούν να προκαλέσουν αυτά τα σκουπίδια, ένα παροπλισμένο ρωσικό διαστημόπλοιο συγκρούστηκε με ένα εμπορικό διαστημόπλοιο Iridium των ΗΠΑ στις 10 Φεβρουαρίου 2009. Η προκύπτουσα σύγκρουση έστειλε περισσότερα από 2.300 κομμάτια ανιχνεύσιμων σκουπιδιών σε τροχιά.

Περισσότερες αποστολές στον Άρη θα οδηγήσουν αναμφίβολα σε περισσότερα συντρίμμια στον πλανήτη αυτό, αλλά, παρά την έκταση των απορριμμάτων τόσο στη Γη όσο και γύρω από αυτήν, ο Kilic είναι αισιόδοξος για την ικανότητα του είδους μας να μάθει από το παρελθόν καθώς φτάνουμε στα αστέρια. «Νιώθω ότι η ανθρωπότητα δεν θα κάνει το ίδιο λάθος που κάναμε για τον πλανήτη μας, τη Γη», λέει.

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ : INSTAGRAM :NASA

Διάβασε επίσης:

«Τα απόβλητα είναι εκτός μόδας», μια δράση που έφερε την 1η θέση στο Δήμο Αθηναίων σε 30 χώρες

Ο Δήμος Αθηναίων έλαβε μέρος σε διαγωνισμό φωτογραφίας τον περασμένο Νοέμβριο από τη δράση της Διεύθυνσης Καθαριότητας & Ανακύκλωσης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Μείωσης Αποβλήτων 2022. Στο διαγωνισμό αυτό πήραν μέρος 30 χώρες με 16.129 δράσεις. Όμως το έργο που κατασκευάστηκε πήρε την 1η θέση!

Η δράση της Διεύθυνσης Καθαριότητας & Ανακύκλωσης είχε τίτλο: «Τα απόβλητα είναι εκτός μόδας. Βοηθάμε τα ρούχα μας να γράψουν την ιστορία τους» και το ιδιαίτερο αυτό έργο τέχνης, με τον πολύ σημαντικό συμβολισμό εξασφάλισε αυτή τη διάκριση στο Δήμο Αθηναίων. Το έργο αυτό είχε την ονομασία «Βιώσιμη Φούστα».

Η πολύχρωμη και εντυπωσιακή «Βιώσιμη Φούστα», δημιουργήθηκε από 1,5 τόνο ρούχων και υφασμάτων που συγκεντρώθηκαν προς ανακύκλωση για να αναδείξουν αντιληπτικά τον όγκο του προβλήματος πίσω από το fast-fashion και την ιδιαίτερη σημασία της πρόληψης, της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης.

Όπως ανέφερε σε ανάρτηση στο λογαριασμό του στο Instagram, Νίκος Αβραμίδης, Αντιδήμαρχος Καθαριότητας, Ανακύκλωσης & Μηχανολογικού του Δήμου Αθηναίων: «Μέσα από βιωματικά εργαστήρια και σεμινάρια, τα ρούχα αυτά μεταποιήθηκαν σε χρηστικά αντικείμενα και έργα τέχνης. Και δεν σταματάμε εκεί. Αυτή τη στιγμή, η δράση μας για την μείωση, την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των ρούχων και υφασμάτων, διεκδικεί και βράβευση σε Πανευρωπαϊκό επίπεδο!»