Δύο συνταγές για την απόλυτη σκορδαλιά με ψωμί ή πατάτα

Έφτασε η Εθνική μας γιορτή και είναι η μέρα που θα απολαύσουμε το παραδοσιακό και αγαπημένο φαγητό μας, τη σκορδαλιά με τον μπακαλιάρο. Το φαγητό αυτό είναι συνδεδεμένο με την παράδοση, τα έθιμα και τα ήθη μας. Η σκορδαλιά έχει τις ρίζες της από τα πολύ παλιά χρόνια και μέχρι και σήμερα όλα τα νοικοκυριά τιμούμε αυτό το εθιμοτυπικό.

Γιατί τρώμε όμως σκορδαλιά και μπακαλιάρο την 25η Μαρτίου;

Η Σαρακοστή είναι η παλαιότερη και η πιο αυστηρή χρονική περίοδος νηστείας για την ορθόδοξη εκκλησία. Μέσα στην περίοδο της Σαρακοστής η νηστεία καταλύεται, διαφοροποιείται δηλαδή, τρεις φορές, δίνοντας μια ευκαιρία στους πιστούς για ενδυνάμωση μιας και η νηστεία αυτή είναι η πιο αυστηρή, αφού δεν επιτρέπεται ούτε το λάδι. Η πρώτη από αυτές τις εξαιρέσεις γίνεται για την εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όπως έχει καθιερωθεί η 25η Μαρτίου.

μπακαλιάρος σκορδαλιά — instagram@ivyliac

Πρόκειται για μια χαρμόσυνη εορτή μέσα στην περίοδο του πένθους της Σαρακοστής και επειδή είναι θεομητορική εορτή, αφιερωμένη στην Παναγία και ως εκ τούτου ιδιαίτερα σημαντική για τα μοναχικά τυπικά, επιτρέπονται το ψάρι, το έλαιο και ο οίνος.

Σύμφωνα με το dikaiologitika.gr, παραδοσιακό έδεσμα της ημέρας του Ευαγγελισμού (25 Μαρτίου), η οποία έχει πια διττή σημασία για τον Ελληνισμό, καθώς συμπίπτει από το 1838 με τον εορτασμό της Επανάστασης του 1821, είναι ο μπακαλιάρος και μάλιστα με σκορδαλιά. Παστό μπακαλιάρο έτρωγαν καθώς δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη συντήρηση και αποτελούσε την εύκολη και φθηνή συνάμα λύση. Τη σκορδαλιά την έτρωγαν στα Επτάνησα και την ονόμαζαν αλιάδα (αλλά και αγιάδα, με βάση την τοπική προφορά) που είναι δάνειο από τα βενετικά (agliata στα σημερινά ιταλικά). Φαίνεται ότι από τον συμφυρμό των λέξεων «σκόρδο» και «αλιάδα» προέκυψε ο τύπος σκορδαλιάδα και από εκεί, με απλολογία, ονομάστηκε «σκορδαλιά».

Σκορδαλιά με ψωμί και καρύδια

Η σκορδαλιά με ψωμί και καρύδια είναι πιο παραδοσιακή καθώς γινόταν πριν να φέρουν την πατάτα στην Ελλάδα. Η συνταγή της Ήβης Λιακοπούλου, στο blog της kopiaste.info, όπως αναφέρει και στο blog της έρχεται από τη Θράκη.

Υλικά:

1 κούπα ψωμί ψίχα μπαγιάτικο
1 κούπα καρύδια
3 – 4 σκελίδες σκόρδο
½ κ.γ.. αλάτι
3/4 κούπας ελαιόλαδο
¼ κούπας ξύδι

Εκτέλεση:

Μουσκεύουμε το ψωμί και το στύβουμε. Λιώνουμε τα σκόρδα με το 1/3 ελαιόλαδο και το αλάτι. Προσθέτουμε το ξύδι, τα καρύδια (κρατάμε 2 κουταλιές για το τέλος).
Προσθέτουμε σιγά-σιγά το υπόλοιπο ελαιόλαδο και το ψωμί και τα λιώνουμε να γίνουν σαν πουρές. Ανακατεύουμε μέσα τα υπόλοιπα καρύδια, χονδροκοπανισμένα.
Βάζουμε τη σκορδαλιά στο ψυγείο, σκεπασμένη, για περίπου 1 ώρα πριν τη σερβίρουμε.

Σκορδαλιά με πατάτα

Η κλασική σκορδαλιά που φτιάχνουμε γίνεται από πατάτες και σκόρδα. Το σκόρδο μπαίνει κατά προτίμηση καθώς σε κάποιες περιοχές όπως τα Επτάνησα οι σκελίδες του σκόρδου είναι πολλές παραπάνω από τις πατάτες που θα βάλουν. Η συνταγή της paxxi.gr είναι πανεύκολη και πεντανόστιμη. Αν δε θέλεις ξίδι στη σκορδαλιά πρόσθεσε λεμόνι. Θα δώσει μια πιο σπιρτόζικη γεύση.

Υλικά:

450 γρ (2 μέτριες πατάτες)
3 – 5 σκελίδες σκόρδο
2 κγ αλάτι
1 πρέζα πιπέρι
20 ml λευκό ξύδι
150 ml ελαιόλαδο
λίγο μαϊντανό για γαρνίρισμα (προαιρετικά)
λίγο έξτρα ελαιόλαδο για γαρνίρισμα (προαιρετικά)

Εκτέλεση:

Καθαρίζουμε τις πατάτες, τις πλένουμε και τις κόβουμε σε μεγάλα κομμάτια. Τις βάζουμε να βράσουν, σε μια κατσαρόλα σκεπάζοντας τες με νερό για 20 – 25 λεπτά, μέχρι να μαλακώσουν αλλά χωρίς να λιώσουν, να κρατάνε λίγο.
Τις βγάζουμε από το νερό, τις μεταφέρουμε σε ένα πιάτο και τις αφήνουμε λίγα λεπτά να κρυώσουν.
Σε ένα γουδί ρίχνουμε το αλάτι, το πιπέρι και τα σκόρδα (ανάλογα πόσο δυνατή τη θέλουμε) σε κομμάτια αφού τους έχουμε αφαιρέσει τη φύτρα στη μέση. Τα πολτοποιούμε όλα μαζί και προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο (30 ml) και λίγο ξύδι (1/4).
Με ένα πιρούνι λιώνουμε τις πατάτες βάζοντας και το μίγμα από το γουδί και ανακατεύουμε.
Συνεχίζουμε προσθέτοντας σταδιακά το υπόλοιπο ελαιόλαδο εναλλάξ με το ξύδι σε 3-4 δόσεις και ανακατεύοντας το μείγμα.
Τέλος δοκιμάζουμε αν χρειάζεται έξτρα αλάτι και η σκορδαλιά είναι έτοιμη. Γαρνίρουμε με λίγο μαϊντανό και ραντίζω με έξτρα ελαιόλαδο από πάνω.

Διάβασε επίσης:

Η συνταγή για να φτιάξεις τον πιο νόστιμο μπακαλιάρο με την απόλυτη κρούστα

Ανήμερα της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου-της μεγάλης γιορτής της Ορθόδοξης εκκλησίας, την 25η Ματρίου, είθισται παραδοσιακά να τρώμε μπακαλιάρο.
Η επιλογή του παστού μπακαλιάρου έγινε αρχικά από τους προγόνους μας, γιατί σε αντίθεση με όσους ζούσαν κοντά στη θάλασσα που είχαν την δυνατότητα να τρώνε φρέσκα ψάρια, όσοι ζούσαν μέσα στην ενδοχώρα ήταν δύσκολο να προμηθευτούν φρέσκα ψάρια. Παράλληλα, δεν υπήρχαν τα ψυγεία που έχουμε σήμερα. Οπότε ο μόνος τρόπος να να συντηρήσουν τον μπακαριάρο ήταν με το πάστωμα. Επίσης όποιες και αν ήταν οι καιρικές συνθήκες, οι πιστοί ήξεραν ότι θα βρουν παστό μπακαλιάρο ακόμη και στα πιο μικρά μπακάλικα.

μπακαριαρος σκορδαλια — Instagram @restaurantalexandrion

Ο μπακαλιάρος έφτασε στο ελληνικό τραπέζι περίπου στο τέλος του 15ου αιώνα. Πολύ γρήγορα καθιερώθηκε ως το εθνικό, παραδοσιακό φαγητό της 25ης Μαρτίου. Αποτέλεσε την εύκολη, νόστιμη και παράλληλα οικονομική επιλογή για ένα έθιμο που κρατά μέχρι τις μέρες μας.