«Μπαμπά σου συρρίκνωσα τον εγκέφαλο»: Κι όμως αυτό συμβαίνει όταν ένας άντρας γίνεται πατέρας

Όταν ένας άνδρας γίνεται πατέρας υφίσταται κάτι σαν μια ασταμάτητη μετάβαση και όχι μόνο στην οπτική που βλέπει τα πράγματα. Πρώτον, τα επίπεδα τεστοστερόνης πέφτουν, η παραγωγή θρεπτικών ορμονών όπως η προλακτίνη και η ωκυτοκίνη αυξάνεται, και ως προϊόν αυτού οι περισσότεροι νέοι μπαμπάδες παίρνουν βάρος. Αλλά συνήθως οι αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο οι οποίες αντικατοπτρίζουν μια αλλαγή στην εστίαση, τη μνήμη και τα συναισθήματα, παραβλέπονται.

Σύμφωνα με το fatherly.com, μια νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι δεν είναι όλα στο μυαλό ενός άνδρα. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cerebral Cortex, αποκαλύπτει ότι ο εγκέφαλος ενός άνδρα υφίσταται μια ελαφρά συρρίκνωση όταν έρχεται το νεογέννητο του, συμπληρώνοντας μια παρόμοια έρευνα που δείχνει ότι και οι γυναίκες υφίστανται εγκεφαλικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της μητρότητας.

Ο επαναπρογραμματισμός του ανδρικού εγκεφάλου με τον ερχομό ενός μωρού

«Σε γενικές γραμμές, βρήκαμε παρόμοιες μειώσεις στη φαιά ουσία, κάτι που υποδηλώνει ότι ο εγκέφαλος γινόταν πιο εξορθολογισμένος και πιθανώς πιο αποτελεσματικός κατά τη μετάβαση στην πρώτη γονεϊκότητα των μπαμπάδων», λέει ο Darby Saxbe, Ph.D. καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια και ένας από τους κύριους ερευνητές σε αυτή τη μελέτη. Ο εγκέφαλος χαρακτηρίζεται από κάτι που οι επιστήμονες αποκαλούν νευροπλαστικότητα ή την ικανότητα προσαρμογής για να ευδοκιμεί σε νέες καταστάσεις και να μαθαίνει νέες δεξιότητες δημιουργώντας νέες συνδέσεις μεταξύ των νευρικών οδών. Ο εγκέφαλος είναι δυναμικός και «προγραμματίζεται» εκ νέου όταν χρειάζεται να ενσωματώσει νέους τρόπους λειτουργίας που δεν είχε προηγουμένως – όπως είναι η απόκτηση μωρού.

Πηγαίνοντας σε αυτήν την έρευνα, οι επιστήμονες αναρωτήθηκαν εάν θα υπήρχαν αλλαγές πλαστικότητας στο «δίκτυο εγκεφάλου γονικής φροντίδας», περιοχές του εγκεφάλου που προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι εμπλέκονται στη φροντίδα ενός παιδιού. Αυτές περιλαμβάνουν κυρίως τις φλοιώδεις περιοχές, όπως τα δίκτυα που είναι υπεύθυνα για τη ρύθμιση των συναισθημάτων και την ενσυναίσθηση, καθώς και τις υποφλοιώδεις περιοχές, που σχετίζονται περισσότερο με πρωταρχικά ένστικτα όπως η διέγερση, η επαγρύπνηση, το κίνητρο και η ανταμοιβή.

Η έρευνα

Για τη μελέτη, η ομάδα του Saxbe εξέτασε δεδομένα για τους εγκεφάλους 57 ανδρών, κατά μέσο όρο στα μέσα της δεκαετίας του τριάντα: 20 μελλοντικοί μπαμπάδες από τις ΗΠΑ, 20 από την Ισπανία και 17 άτεκνοι άνδρες από την Ισπανία. Στην Ισπανία, οι συμμετέχουσες υποβλήθηκαν σε σάρωση του εγκεφάλου τους πριν μείνει έγκυος η σύντροφος τους και στη συνέχεια 2-3 μήνες μετά τη γέννα. Στις ΗΠΑ, οι εγκέφαλοι των μπαμπάδων εξετάστηκαν 30 εβδομάδες μετά την εγκυμοσύνη του συντρόφου τους και στη συνέχεια μεταξύ 7 και 9 μηνών μετά τη γέννηση του μωρού.

Αν και οι άνδρες που δεν έκαναν παιδί κατά τη διάρκεια της μελέτης δεν είχαν διαφοροποιήσεις στη δομή του εγκεφάλου τους, οι αλλαγές ήταν εμφανείς για τους νέους πατέρες. «Και στα δύο δείγματα πατέρων, διαπιστώσαμε ότι υπήρχε μείωση όγκου στην περιοχή του φλοιού του εγκεφάλου», λέει ο Saxbe. Συγκεκριμένα, η συρρίκνωση επικρατούσε σε περιοχές του εγκεφάλου που είναι ενεργές όταν ξεκουραζόμαστε και ονειροπολούμε, χωρίς να εστιάζουμε σε μια εργασία. «Όταν ο εγκέφαλος δεν εμπλέκεται σε μια εργασία, όπως η ταξινόμηση αριθμών, ονειροπολούμε και συχνά σκεφτόμαστε άλλους ανθρώπους», λέει ο Saxbe. «Αυτές είναι οι περιοχές που έχασαν κάποιο όγκο σε αυτή τη μελέτη». Η ελαφρά συρρίκνωση σε αυτή την περιοχή μπορεί να αποδοθεί στο ότι ο εγκέφαλος περικόπτει τις περιττές νευρωνικές συνδέσεις, εξορθολογίζει τις οδούς του και επομένως χάνει μάζα. Όλα αυτά για να μπορέσει να γίνει πιο αποτελεσματική στην επεξεργασία κοινωνικών πληροφοριών. Ο Saxbe λέει ότι αυτό έχει νόημα ως προσαρμοστική συμπεριφορά.

Επικοινωνία και ενσυναίσθηση

Η επικοινωνία και η ενσυναίσθηση με ένα βρέφος που δε μιλάει και η κατανόηση των προθέσεων του είναι μια δεξιότητα που οι άνθρωποι έχουμε μέχρι να ο χρειαστούμε. Λογικά θα συνεπαγόταν ότι ο εγκέφαλος υφίσταται κάποιες σημαντικές αλλαγές για να το κάνει, συμπεριλαμβανομένης της απαλλαγής από τον επιπλέον θόρυβο στον εγκέφαλο. «Όπως και σε άλλες κρίσιμες καταστάσεις στη διάρκεια ζωής ο εγκέφαλος γίνεται πιο εξορθολογισμένος ή πιο αποτελεσματικός», λέει ο Saxbe. Έτσι ο εγκέφαλος συρρικνώνεται ελαφρώς για να βελτιώσει τις δεξιότητες μάθησης που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη.

Αυτά τα ευρήματα στους νέους μπαμπάδες συνάδουν με αυτό που συμβαίνει και στον εγκέφαλο των νέων μαμάδων. Ωστόσο, οι νέες μητέρες βιώνουν επίσης αλλαγές στις υποφλοιώδεις περιοχές τους – μέρη του εγκεφάλου που σχετίζονται περισσότερο με το ένστικτο, το συναίσθημα, το φόβο και την αντίληψη της απειλής – σύμφωνα με μια έρευνα.

Καθώς η νέα μελέτη είναι προκαταρκτική, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να εντοπιστεί ακριβώς τι συμβαίνει στον εγκέφαλο των νέων μπαμπάδων. «Οι πατέρες τείνουν να παραμελούνται στην έρευνα», λέει ο Saxbe. «Ελπίζω λοιπόν ότι μια τέτοια εργασία μπορεί να ρίξει φως σε αυτήν την ιδέα ότι οι άνδρες είναι πραγματικά σημαντικοί γονείς από μόνοι τους, και αυτό αντανακλάται στη νευροβιολογία τους».

Διάβασε επίσης:

Αν θες να μεγαλώσεις παιδιά που θα γίνουν συναισθηματικά ευφυή δοκίμασε αυτόν τον κανόνα

Κάθε γονιός θέλει να μεγαλώσει υγιή και ευτυχισμένα παιδιά. Σχεδόν σίγουρα, το πώς θα εξελιχθούν αυτά τα παιδιά στο μέλλον, είναι αρκετά διαφορετικό από αυτό που περιμένεις. Αυτή είναι ίσως η πιο σκληρή αλήθεια της ανατροφής των παιδιών. Θα επιλέξουν διαφορετικούς φίλους από αυτούς που θα ήθελες εσύ, θα επιλέξουν διαφορετική κατεύθυνση σπουδών και ίσως έναν διαφορετικό σύντροφο μετέπειτα.

Υπάρχουν, ωστόσο, πράγματα τα οποία στην πραγματικότητα μπορείς να επηρεάσεις στη ζωή τους από ό,τι νομίζεις. Για παράδειγμα, έχεις μεγάλη επιρροή στον τρόπο που αντιδρούν σε διαφορετικές καταστάσεις ή στον τρόπο που σκέφτονται τον κόσμο.