Η αρχαία Ελλάδα είναι μια από τις πιο πολυσυζητημένες και μελετημένες περιόδους της παγκόσμιας ιστορίας. Καθώς πρόκειται για τη γενέτειρα της φιλοσοφίας, της δημοκρατίας και πολλών επιστημών, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η χώρα μας έχει χαρακτηριστεί ως το «λίκνο» του δυτικού πολιτισμού.

Από τον Ηράκλειτο και τον Περικλή, μέχρι τον Ιπποκράτη, τον Αριστοτέλη και τον Μέγα Αλέξανδρο, στην Ελλάδα έζησαν μερικές από τις πιο σημαντικές φιγούρες όλων των εποχών. Η ζωή και το έργο των μεγάλων αυτών ανδρών έχουν μελετηθεί εκτενέστατα, ωστόσο δε μπορούμε να πούμε το ίδιο και για τις γυναίκες.

Ο ρόλος της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα ποικίλει, ανάλογα με την ακριβή χρονική περίοδο και φυσικά με την εκάστοτε περιοχή. Για παράδειγμα, στην αρχαία Σπάρτη, οι γυναίκες απολάμβαναν περισσότερα δικαιώματα, ελευθερία και εκπαίδευση, εν αντιθέσει με την αρχαία Αθήνα, όπου οι γυναίκες ήταν ως επί το πλείστον περιορισμένες στο σπίτι.

Μέσα από ένα βίντεο στο YouTube, η Βρετανίδα ιστορικός, Honor Cargill-Martin, απάντησε στις πιο κοινές ερωτήσεις για τις γυναίκες της αρχαιότητας, αποκαλύπτοντας όλα όσα θέλαμε να μάθουμε.

Διάβασε επίσης: Θα ήσουν όμορφη στην αρχαία Ελλάδα; – Τα ιδανικά μαλλιά, μάτια και χείλη σύμφωνα με ιστορικό

Ήταν η Ωραία Ελένη της Τροίας αληθινό πρόσωπο ή μυθικός χαρακτήρας;

Η Ωραία Ελένη της Τροίας είναι θρυλική μορφή. Θεωρείται η πιο όμορφη γυναίκα της αρχαίας Ελλάδας και εμφανίζεται στην αφήγηση του Τρωικού Πολέμου. Η πρώτη γραπτή αναφορά της βρίσκεται στα έργα του Ομήρου, γύρω στο 800 π.Χ. Σύμφωνα με τον μύθο, ήταν μισή θνητή και μισή θεά, κόρη του Δία και της Λήδας. Σε ορισμένες εκδοχές της ιστορίας, μάλιστα, λέγεται ότι γεννήθηκε από ένα αυγό κύκνου.

Υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με το πόσο πραγματικά γεγονότα βασίστηκαν στον Τρωικό Πόλεμο, καθώς η ιστορία μεταδιδόταν μέσω προφορικής παράδοσης. Είναι πιθανό η Ελένη να βασίστηκε σε κάποια Μυκηναία πριγκίπισσα της Εποχής του Χαλκού, αλλά το πιο πιθανό είναι ότι δεν προήλθε από αυγό κύκνου.

Ποια ήταν η πιο διάσημη γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα;

Η πιο διάσημη γυναίκα της αρχαίας Ελλάδας θα μπορούσε να θεωρηθεί η Σαπφώ, η οποία ήταν εξαιρετικά φημισμένη ποιήτρια. Έγραφε λυρική ποίηση γύρω στο 600 π.Χ. και καταγόταν από τη Λέσβο. Κεντρικό θέμα της ποίησής της ήταν ο έρωτας, τον οποίο περιέγραφε μέσα από τον πόθο, τη ζήλια και τα έντονα συναισθήματα.

Η Σαπφώ ήταν ιδιαίτερα γνωστή στον αρχαίο ελληνικό κόσμο και θεωρούνταν μούσα της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η μορφή της αποτυπώθηκε σε αγγεία και τοιχογραφίες, ενώ το ύφος και ο μετρικός ρυθμός της –ο γνωστός σαπφικός μέτρος– επηρέασαν μεταγενέστερους ποιητές. Τα έργα της αντιγράφονταν και διαβάζονταν ακόμα και μετά την αρχαιότητα, αν και σήμερα διασώζονται μόνο αποσπάσματα.

Είναι επίσης διάσημη επειδή πολλά από τα ποιήματά της εκφράζουν τον έρωτα μεταξύ γυναικών. Μάλιστα, το όνομά της και η καταγωγή της από τη Λέσβο είναι η βάση για τη λέξη «λεσβία».

Συμμετείχαν οι γυναίκες στις δημοκρατικές διαδικασίες της αρχαίας Αθήνας;

Σε καμία περίπτωση. Οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου, δεν μπορούσαν να αναλάβουν πολιτικά αξιώματα, ούτε να παρευρίσκονται στις συνελεύσεις. Επιπλέον, δεν είχαν το δικαίωμα να εκπροσωπήσουν τον εαυτό τους στα δικαστήρια.

Η αθηναϊκή δημοκρατία λειτουργούσε, εν μέρει, επειδή όριζε τους πολίτες της σε αντίθεση με όσους εξαιρούνταν από αυτήν: τους ξένους, τους δούλους και τις γυναίκες. Είναι αρκετά ειρωνικό το γεγονός ότι σήμερα η Αθήνα θεωρείται η γενέτειρα της δικαιοσύνης και των πολιτικών δικαιωμάτων, ενώ οι γυναίκες ήταν εντελώς αποκλεισμένες από αυτά.

Διάβασε επίσης: Μόλυβδος για λευκό δέρμα και τρίχες βοδιού για πυκνά φρύδια – Αυτά ήταν τα μυστικά ομορφιάς των αρχαίων Ελληνίδων

Φορούσαν οι αρχαίες Ελληνίδες μακιγιάζ;

Ναι, και αυτό αποδεικνύεται από αρχαιολογικά ευρήματα. Έχουν βρεθεί μικρά αγγεία που περιείχαν υπολείμματα καλλυντικών. Για παράδειγμα, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν λευκό μόλυβδο για να κάνουν πιο ανοιχτόχρωμη την επιδερμίδα τους, καθώς και κάποιο είδος ρουζ.

Είναι ενδιαφέρον ότι στη λογοτεχνία της εποχής, οι άντρες συχνά κατηγορούσαν τις γυναίκες για τη χρήση μακιγιάζ, υποστηρίζοντας ότι ήταν πιο όμορφες με φυσική εμφάνιση.

Σε ποια ηλικία παντρεύονταν και αποκτούσαν παιδιά οι αρχαίες Ελληνίδες;

Οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς συζητούσαν και διαφωνούσαν για την «ιδανική» ηλικία γάμου για τις γυναίκες. Στις αριστοκρατικές οικογένειες, οι γάμοι γίνονταν συνήθως γύρω στην εφηβεία, δηλαδή στα 12-14 χρόνια. Ωστόσο, ορισμένοι φιλόσοφοι υποστήριζαν ότι οι γυναίκες έπρεπε να παντρεύονται γύρω στα 18 ή 20, όταν ήταν πιο ώριμες.

Υπήρχαν και γιατροί που πίστευαν ότι οι γυναίκες έπρεπε να παντρεύονται πριν την εφηβεία, επειδή θεωρούσαν ότι αν έφταναν σε αναπαραγωγική ηλικία χωρίς να έχουν σεξουαλικές σχέσεις, αυτό μπορούσε να τους προκαλέσει ψυχικές διαταραχές.

Ο γάμος στην αρχαία Ελλάδα είχε κυρίως σκοπό την τεκνοποίηση. Έτσι, οι γυναίκες άρχιζαν να αποκτούν παιδιά λίγο μετά τον γάμο τους και συνέχιζαν μέχρι να φτάσουν στο τέλος της γόνιμης ηλικίας τους. Η αντισύλληψη ήταν περιορισμένη και όχι ιδιαίτερα αποτελεσματική, γεγονός που καθιστούσε δύσκολο τον έλεγχο των γεννήσεων.

Μπορούσαν οι γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα να γίνουν βασίλισσες;

Στην αρχαία Ελλάδα, υπήρχε μια νομική διάταξη που όριζε ότι αν μια γυναίκα δεν είχε αδερφούς, έπρεπε να παντρευτεί τον πλησιέστερο άρρενα συγγενή της, συνήθως τον θείο της, ώστε η οικογενειακή περιουσία να παραμείνει στη γενιά του πατέρα της.

Όσο για το αν μπορούσαν να γίνουν βασίλισσες, αυτό εξαρτιόταν από την περιοχή. Σε κάποια μέρη της Ελλάδας υπήρχαν μοναρχίες, ιδιαίτερα μετά την άνοδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οι ελληνιστικές μοναρχίες που προέκυψαν μετά τον θάνατό του κάλυπταν τεράστιες εκτάσεις και οι γυναίκες σε αυτές τις κοινωνίες συχνά αποκτούσαν σημαντική πολιτική δύναμη.

Υπάρχουν πολλές ιστορίες για βασίλισσες που επηρέασαν τις πολιτικές εξελίξεις, ενεπλάκησαν σε δολοπλοκίες ή ακόμα και σε πολιτικές δολοφονίες. Κάποιες ασκούσαν εξουσία ως σύζυγοι ή μητέρες βασιλιάδων, ενώ άλλες αναλάμβαναν την ηγεσία προσωρινά, όταν ο σύζυγός τους ή ο γιος τους έλειπε σε εκστρατείες.

Διάβασε επίσης: 3 αρχαία Ελληνικά μυστήρια που παραμένουν άλυτα ανά τους αιώνες

Μπορείς να δεις το βίντεο, με ακόμα περισσότερες ερωτήσεις και απαντήσεις παρακάτω: