Πώς να μιλήσεις στα παιδιά σου για το πορνό, διότι ναι οφείλεις να το κάνεις

Οι περισσότεροι ενήλικες θυμόμαστε την πρώτη φορά που αναζητήσαμε σεξουαλικές εικόνες. Οι άνδρες ξεφυλλίζοντας το περιοδικό Playboy που έβρισκαν κρυμμένο κάτω από το στρώμα των γονιών τους, είτε σαν παιδιά κοιτάζοντας κρυφά ένα βιβλίο ανθρώπινης βιολογίας στη βιβλιοθήκη, όπως και να έχει τα παιδιά πρέπει να ξεκινήσουν από κάπου στην προσπάθεια τους να καταλάβουν πώς μοιάζει το σεξ. Αυτή η περιέργεια είναι υγιής και φυσιολογική.

Αλλά όταν τα σημερινά παιδιά προσπαθούν να ικανοποιήσουν την ίδια περιέργεια, έχουν στη διάθεση τους μηχανές αναζήτησης και έναν ολόκληρο Παγκόσμιο Ιστό. Ναι, αυτό σημαίνει πορνό και άφθονο μάλιστα. Παρά το ευρύ φάσμα των εργαλείων ασφάλειας στο διαδίκτυο που έχουν σήμερα στη διάθεση τους οι γονείς και τα σχολεία, τα παιδιά βλέπουν πορνογραφικές εικόνες νωρίτερα απ’ ό,τι νομίζουν πολλοί γονείς. Μέχρι την ηλικία των 12 ετών, τα περισσότερα παιδιά έχουν δει ακούσια πορνογραφία – και αρκετά παιδιά ηλικίας 9 ετών επίσης. Μέχρι τα 14, τα δεδομένα μας λένε ότι τα παιδιά την έχουν αναζητήσει σκόπιμα.

Η αλήθεια για το πορνό στο διαδίκτυο

Αυτό που έχουν δει, όμως, είναι πιθανό να είναι πολύ πιο γραφικό και βίαιο από οτιδήποτε θα μπορούσαν να δουν τα παιδιά ακόμα και πριν από μια γενιά. Οι γονείς πλοηγούνται πλέον σε έναν κόσμο όπου η προβληματική πορνογραφία είναι σχεδόν αδύνατο να αποφευχθεί. Η ανατροφή των tweens και των εφήβων στο σημερινό κόσμο της ατελείωτης ψηφιακής πρόσβασης μπορεί να μοιάζει με το να είσαι κολλημένος σε ένα τρένο χωρίς φρένα – και οι σημερινοί γονείς είναι η πρώτη γενιά που πλοηγείται σε αυτό, οπότε δεν είμαστε σίγουροι ποιες θα είναι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες.

«Πρόκειται για μια κρίση δημόσιας υγείας», λέει η Gail Dines, ιδρύτρια της Culture Reframed, στο romber.com, μιας οργάνωσης που παρέχει πόρους στους γονείς για να τους βοηθήσει να περιηγηθούν στις υπερσεξουαλικές εικόνες που βομβαρδίζουν τα σημερινά παιδιά. Η κοινωνιολόγος και η ομάδα της έχουν περάσει δεκαετίες ερευνώντας την επίδραση της πορνογραφίας στα παιδιά. Ερευνά το θέμα από τότε που περιοδικά όπως το Playboy, το Penthouse και το Hustler ήταν από τις μοναδικές επιλογές. Το 2000, 3 βασικοί παράγοντες άλλαξαν με την έκρηξη του διαδικτύου: Το πορνό έγινε προσιτό, ανώνυμο και προσβάσιμο. Οποιοσδήποτε με έναν υπολογιστή και μια υποψία περιέργειας μπορούσε να βρει πορνογραφία. «Το να ζητάς από έναν γονέα να σταματήσει το παιδί από το να βλέπει πορνό είναι σαν να ζητάς από έναν γονέα να σταματήσει το παιδί του από το να αναπνέει μολυσμένο αέρα», λέει.

Η μεγαλύτερη αλλαγή που έχει δει η Dines, ωστόσο, είναι στο πραγματικό περιεχόμενο. Έχουν φύγει οι «ήπιες» σεξουαλικές εικόνες των εμβληματικών έντυπων περιοδικών. «Στο διαδίκτυο είναι αμέσως hardcore. Το softcore εξαφανίστηκε. Και το μέσο παιδί που βάζει τη λέξη “boobies” σε μια μηχανή αναζήτησης εκτοξεύεται στο Pornhub». Αυτό που περιμένει το παιδί να δει είναι ίσως ένα ζευγάρι στήθη. Αντ’ αυτού, το παιδί έρχεται αμέσως αντιμέτωπο με το είδος των γραφικών και συχνά βίαιων εικόνων που παλαιότερα ήταν δύσκολα προσβάσιμες. Σε ένα στάδιο της ανάπτυξης όπου τα παιδιά χτίζουν γρήγορα νευρικές οδούς και καταλαβαίνουν πώς να περιηγηθούν στον κόσμο, αυτού του είδους η έκθεση στο σημερινό πορνό μοιάζει με πραγματικό τραύμα.

Η Dines λέει ότι τα παιδιά είναι μπερδεμένα από αυτό που βλέπουν. «Ναι, είναι ερεθισμένος και αυνανίζεται με αυτό. Έτσι νομίζει ότι αυτό είναι που θέλει». Κατά τη διάρκεια μιας κρίσιμης περιόδου ανάπτυξης, η έκθεση σε βίαιες σεξουαλικές εικόνες μπορεί να επαναπρογραμματίσει τον εγκέφαλο ώστε να χρειάζεται αυτή τη βία για ευχαρίστηση, είναι πολύ μικρά για να καταλάβουν ότι δεν είναι αληθινό, αλλά είναι αυτό που τους η βιομηχανία του πορνό το «δίνει απλόχερα». Τελικά η εύρεση ενός Playboy κάτω από το στρώμα θα ήταν μια ευπρόσδεκτη εναλλακτική λύση.

Ενώ τα αγόρια είναι πιο πιθανό να αναζητούν σεξουαλικές εικόνες, το κάνουν και τα κορίτσια- όλο και περισσότερο, λέει η Dines, και μπορεί επίσης να προσπαθούν να μιμηθούν κάτι που ένας άνδρας σύντροφος ήθελε ή ζήτησε. Η έκθεση σε βίαιο πορνό συνδέεται με την απότομη αύξηση της βίας που ασκείται στους εφήβους κατά τη διάρκεια των ραντεβού. Σε αυτή τη ζοφερή νέα πραγματικότητα, από πού θα πρέπει να ξεκινήσουν οι γονείς με τα παιδιά τους;

Πώς να μιλήσεις στα παιδιά για το πορνό

Δεδομένων όλων αυτών των πληροφοριών, η συζήτηση με τα παιδιά σου για το πορνό είναι επιβεβλημένη. Αλλά πόσο νωρίς είναι πολύ νωρίς για να αναφέρεις το θέμα στα παιδιά; Τι γίνεται αν το πορνό δεν ήταν καν στο ραντάρ τους, αλλά με το να το αναφέρεις, εξάπτεις την περιέργεια των παιδιών σου; Όταν έρθει η ώρα να συζητήσεις το θέμα, ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να χειριστείς ένα τόσο άβολο θέμα; Ευτυχώς, υπάρχουν πολλές συμβουλές και κόλπα για να κάνεις αυτές τις άβολες συζητήσεις λίγο λιγότερο τρομακτικές.

1. Σε ποια ηλικία αρχίζουν τα παιδιά να βλέπουν πορνό;

«Οι γονείς δε θα πρέπει να αντισταθμίζουν τη συζήτηση με τα παιδιά τους για το πορνό σε νεαρή ηλικία», λέει η Michelle Icard, εκπαιδευτικός μέσης εκπαίδευσης με δεκαετίες εμπειρίας στον κόσμο των εφήβων-νεανίδων. Πρόκειται για το πώς να κάνεις υγιείς, αμοιβαίες συζητήσεις με τα παιδιά σου. «Από τη στιγμή που το παιδί σας χρησιμοποιεί μια συσκευή χωρίς άμεση γονική επίβλεψη, είναι καιρός να του αναφέρετε το θέμα». Ενώ οι στατιστικές ποικίλλουν σχετικά με την ηλικία που τα παιδιά αναζητούν ενεργά πορνό, για πολλές οικογένειες η Icard λέει ότι αυτή η συζήτηση μπορεί να ξεκινήσει ήδη από την τέταρτη ή πέμπτη τάξη.

2. Πώς πρέπει να είναι η συζήτηση για το πορνό;

Το καλύτερο σημείο για να μιλήσεις για οτιδήποτε δυσάρεστο είναι ενώ κάνεις κάτι παράλληλα ο ένας με τον άλλον. Δεν υπάρχει άμεση οπτική επαφή ενώ οδηγείς, για παράδειγμα, το αυτοκίνητο ή φτιάχνετε το δείπνο παρέα, οπότε μια τέτοια συζήτηση μοιάζει λιγότερο απειλητική. Προετοιμάσου να κάνεις εσύ το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης: «Αυτή η κουβέντα συχνά είναι (και πρέπει να είναι) αρκετά μονόπλευρη», λέει η Icard.

Η συζήτηση για το πορνό δεν είναι μια από αυτές τις αμοιβαίες συζητήσεις, μεταδίδεις πληροφορίες που χρειάζονται. «Για να ξεκινήσετε, μπορείτε να ξεκινήσετε λέγοντας: “Ξέρω ότι είναι περίεργο να μιλάμε γι’ αυτό, αλλά δε θα έκανα τη δουλειά μου αν δεν το ανέφερα”. Υποσχεθείτε ότι θα είστε σύντομοι, κάτω από 2 λεπτά, και τηρήστε τον λόγο σας. Δεν χρειάζεται να ρωτήσετε το παιδί σας τι έχει δει ή τι έχει αναρωτηθεί».

Η περιέργεια για το σεξ είναι φυσιολογική, λέει η Icard. Είναι σημαντικό να επικοινωνήσεις αυτό το μήνυμα, ώστε να μην αισθάνονται ντροπή. Είναι επίσης σημαντικό να αναφέρεις σε αυτή την πρώτη συζήτηση ότι αν όντως ένιωσαν διέγερση από το πορνό, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι «κακός άνθρωπος». Είναι σχεδιασμένο για να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται διεγερμένοι – αλλά είναι μια παράσταση και δεν είναι το ίδιο με το σεξ μεταξύ πραγματικών ενηλίκων που συναινούν. «Ακριβώς όπως οι ταινίες Marvel δεν είναι αντιπροσωπευτικές της πραγματικής ζωής, η πορνογραφία είναι μια φαντασίωση, όχι μια πραγματικότητα. Αν παρακολουθήσετε μια ταινία της Marvel και περιμένετε να πετάξετε μετά, θα απογοητευτείτε και μπορεί να πληγωθείτε», λέει «Οι άνθρωποι που παρακολουθούν πορνογραφία δεν πρέπει να περιμένουν ότι το πραγματικό σεξ θα είναι το ίδιο με αυτό που έχουν δει στο διαδίκτυο. Το να μπερδεύεις τη φαντασία με την πραγματικότητα μπορεί να είναι επικίνδυνο».

3. Τι πρέπει να πεις ως γονιός κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το πορνό;

Η Icard διδάσκει τους γονείς να λένε στα παιδιά τους ότι το πορνό μπορεί να τους καταστρέψει το πραγματικό σεξ, επειδή το πραγματικό δεν θα ταιριάζει με αυτό που έχουν δει. Και θέλεις το πραγματικό σεξ να είναι υπέροχο γι’ αυτά – όταν είναι έτοιμα γι’ αυτό. Τα παιδιά θα νιώσουν πραγματικά άβολα όταν οι ενήλικες τους λένε ότι θέλουν να απολαύσουν το σεξ μια μέρα, γι’ αυτό είναι σημαντικό να κάνεις αυτές τις συζητήσεις σύντομες και γλυκές. Η Icard λέει να δοκιμάσεις κάτι σαν: «Ευχαριστώ που με ακούσατε. Ξέρω ότι είναι παράξενο να μιλάμε γι’ αυτό, αλλά είναι σημαντικό. Αν έχετε ερωτήσεις, μπορείτε να με ρωτήσετε ανά πάσα στιγμή και δε θα είμαι περίεργη γι’ αυτό. Τώρα τελειώσαμε. Εντάξει! Πρέπει να πάω να ετοιμάσω το δείπνο».

4. Τι θα έλεγες να μπλοκάρεις απλώς το πορνό στο διαδίκτυο στο σπίτι σου;

Η τεχνολογία εξελίσσεται καθημερινά, με περισσότερα εργαλεία και εφαρμογές διαθέσιμα για τους γονείς ώστε να περιορίζουν τμήματα του διαδικτύου και να παρακολουθούν τι βλέπουν τα παιδιά. Πώς θα σου φαινόταν αν σιγουρευόσουν ότι τα παιδιά σου δε θα μπορούσαν να ψάξουν στο Google μια λέξη όπως «στήθος ή βυζιά»;

Είναι απολύτως κρίσιμο να έχεις επαρκή εργαλεία ασφάλειας στο διαδίκτυο στο οικιακό σου διαδίκτυο και στις κινητές συσκευές σου. Υπάρχει μια ποικιλία τηλεφώνων σχεδιασμένων μόνο για παιδιά που εμποδίζουν τις σεξουαλικές εικόνες. Υπάρχουν επίσης μερικά πραγματικά αποτελεσματικά προγράμματα αποκλεισμού του διαδικτύου στο σπίτι, όπως τα Microsoft Family και Aura, τα οποία σίγουρα θα αποκλείσουν τυχόν πορνογραφικά ή άλλως ακατάλληλα αποτελέσματα αναζήτησης, καθώς και θα στείλουν στους γονείς μια ειδοποίηση εάν το παιδί τους έψαχνε κάτι σε μια λίστα με επισημασμένα θέματα.

Οι γονείς πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί. «Τα παιδιά θα δουν πορνό», λέει η Dines «Δεν μπορούν να μην το δουν». Είτε πρόκειται για τη συσκευή ενός φίλου χωρίς παρακολούθηση, είτε για αναζήτηση βίαιων σεξουαλικών κόμικς που δεν έχουν επισημανθεί ως πραγματικό πορνό, είτε για μυριάδες άλλες οδούς, θα δουν πορνό. Η ευρύτερη συζήτηση σχετικά με τους κινδύνους των βίαιων σεξουαλικών εικόνων και του πορνό πρέπει να γίνει ανεξάρτητα από το πόσο εξελιγμένο είναι το λογισμικό παρακολούθησης. Ίσως εξίσου σημαντικό είναι να δώσεις στα παιδιά σου να καταλάβουν ότι είναι ασφαλές να κάνουν ερωτήσεις για δύσκολα θέματα. «Αν το έφηβο παιδί σας είδε πορνό και διεγέρθηκε, αλλά στη συνέχεια του πείτε ότι το πορνό είναι λάθος, ή αηδιαστικό, ή ανήθικο, μπορεί να το κάνετε να νιώσει ντροπή για τα σεξουαλικά συναισθήματα», λέει η Icard. Όταν τα παιδιά γνωρίζουν ότι μπορούν να κάνουν ερωτήσεις στους γονείς τους ακόμη και για τα πιο «δυσάρεστα» θέματα, ενισχύεται η σχέση γονέα-παιδιού.

Αν ένα παιδί έχει αποκλειστεί από το να βλέπει σεξουαλικές εικόνες μέχρι την ηλικία των 18 ετών, θα πρέπει τελικά να περιηγηθεί σε αυτό το ναρκοπέδιο. Ο εγκέφαλος ενός ενήλικα είναι λιγότερο εύπλαστος, και επομένως επηρεάζεται λιγότερο από τις εικόνες, αλλά εξακολουθεί να επηρεάζεται. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η συζήτηση για το πορνό είναι αναπόφευκτη – και πιθανότατα πρέπει να γίνει πολύ νωρίτερα από ό,τι πολλοί γονείς φαντάζονταν ποτέ.

Διάβασε επίσης:

Αυτές είναι οι πιο τοξικές διαδικτυακές πλατφόρμες- Είναι το παιδί σου σε αυτές;

Τα παιδιά γεννιούνται πλέον σε έναν κόσμο με μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και με έναν μπερδεμένο ιστό από εικόνες, παιχνίδια, χρήστες και αλγόριθμους που καθιστούν σχεδόν αδύνατο για τους γονείς να γνωρίζουν όλα όσα κάνουν. Μια νέα μελέτη από την ExpressVPN ρώτησε πάνω από 2.000 παιδιά στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στο διαδίκτυο και σε ποιες πλατφόρμες.

youtube

Τα κορυφαία προβλήματα που ανέφεραν ότι αντιμετωπίζουν τα παιδιά είναι όταν κάποιος είναι αγενής ή τα βρίζει (34%), όταν βλέπουν τρομακτικά βίντεο (31%) και τρομακτικές φωτογραφίες (26%). Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιοποίησε το pcmag.com οι γονείς τους, περίπου 2.000 ενήλικες που ερωτήθηκαν, έδωσαν ελαφρώς διαφορετικές απαντήσεις. Οι γονείς πιστεύουν ότι το κορυφαίο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους είναι ο εκφοβισμός (59%), τον οποίο τα παιδιά ανέφεραν ως το τέταρτο χειρότερο (22%). Μετά τον εκφοβισμό, οι ενήλικες ανησυχούν περισσότερο για την περιποίηση (45%) και τις προσβλητικές εικόνες/βίντεο (43%).