Τι τρώμε την Καθαρά Δευτέρα

Η Καθαρά Δευτέρα σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής, όμως το τραπέζι της ημέρας μόνο λιτό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί!

Αν και το κρέας και τα ζωικά παράγωγα απουσιάζουν, το γεύμα της Καθαράς Δευτέρας παραμένει πλούσιο και γευστικό, ακόμα και για όσους δεν νηστεύουν ή δεν ακολουθούν τη χριστιανική παράδοση. Όπως το Πάσχα είναι συνδεδεμένο με το αρνί, έτσι και η Καθαρά Δευτέρα έχει τα δικά της καθιερωμένα εδέσματα, που τιμώνται κάθε χρόνο, ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Κατά τη διάρκεια της Καθαράς Δευτέρας, την τιμητική τους φυσικά έχουν τα θαλασσινά, τα όσπρια και διάφορα άλλα νηστίσιμα εδέσματα, μαζί με τη λαγάνα και κάποια παραδοσιακά γλυκά.

Λαγάνα: Το πιο χαρακτηριστικό έδεσμα της ημέρας! Θα τη βρεις σε κάθε φούρνο, αλλά αν θες να τη φτιάξεις μόνη σου, εδώ θα βρεις τη συνταγή βήμα-βήμα.
Ταραμοσαλάτα: Η πιο εμβληματική «αλοιφή» της ημέρας, ιδανική για να συνοδεύσει τη λαγάνα. Δοκίμασε αυτές τις δύο απίθανες συνταγές για ταραμοσαλάτα που θα σε κάνουν να γλείφεις τα δάχτυλά σου!
Ελιές και τουρσιά: Ιδανικά ως ορεκτικό πριν από τις σαλάτες και τα κυρίως πιάτα. Οι ελιές και τα λαχανικά σε άλμη (αγγουράκι, καρότο, κουνουπίδι κ.ά.) συνδυάζονται άψογα με ένα δυνατό ποτό, όπως το τσίπουρο.
Ντολμαδάκια: Τα κλασικά ντολμαδάκια γιαλαντζί δεν λείπουν ποτέ, ενώ πιο ιδιαίτερες παραλλαγές περιλαμβάνουν κουκουνάρι, σταφίδες, αγκινάρα ή ακόμα και γέμιση με μύδια και πιπεριές.
Λαχανικά: Απαραίτητα στο τραπέζι, είτε ως δροσερή σαλάτα, είτε σε πιο… «αμαρτωλή» εκδοχή, όπως τηγανητές πατάτες ή κολοκυθάκια. Δημοφιλής επιλογή είναι και η πατατοσαλάτα.
Όσπρια: Η σαρακοστιανή παράδοση περιλαμβάνει φασόλια μαυρομάτικα σαλάτα, φασολάδα και γίγαντες φούρνου. Πάντως, το πιο κλασικό όσπριο της ημέρας είναι η φάβα, σερβιρισμένη με μπόλικο κρεμμυδάκι και κάππαρη.
Όστρακα: Μύδια, στρείδια, γυαλιστερές και άλλα όστρακα είναι must στο σαρακοστιανό τραπέζι. Απολαμβάνονται ωμά με λίγο λεμόνι ή μαγειρεμένα σε πεντανόστιμες συνταγές, όπως αχνιστά μύδια, ριζότο ή κριθαρότο με όστρακα.
Θαλασσινά: Καλαμαράκια και γαρίδες έχουν την τιμητική τους, είτε τηγανητά, είτε ψητά στα κάρβουνα. Αν το επιτρέπει το budget, οι αστακομακαρονάδες και οι καραβίδες είναι εξαιρετικές επιλογές, ενώ το χταποδάκι –ψητό ή ξυδάτο– είναι από τα πιο δημοφιλή πιάτα.
Χαλβάς: Το γλυκό-πρωταγωνιστής της Καθαράς Δευτέρας! Σιμιγδαλένιος ή σουσαμένιος, με σοκολάτα, ξηρούς καρπούς ή σκέτος, ο χαλβάς είναι το τέλειο κλείσιμο για το γιορτινό τραπέζι.

Διάβασε επίσης: Το απόλυτο μενού για το σαρακοστιανό τραπέζι- 3 συνταγές που θα θες να φτιάχνεις κάθε μέρα

Αυτή είναι η νηστεία που κανείς μας δεν τηρεί την Καθαρά Δευτέρα

Η νηστεία της Καθαράς Δευτέρας τηρείται σε μεγάλο βαθμό, κυρίως επειδή –μαζί με εκείνη της Μεγάλης Εβδομάδας– θεωρείται από τις πιο αυστηρές περιόδους αποχής από τα ζωικά προϊόντα και τις σαρκικές απολαύσεις. Βέβαια, όπως είναι λογικό, δεν ακολουθεί όλος ο κόσμος αυτούς τους κανόνες…

Στην πραγματικότητα, η Καθαρά Δευτέρα είναι ημέρα ξηροφαγίας, κάτι που σημαίνει πως παραδοσιακά απαγορεύεται ακόμα και το λάδι. Στην πράξη, όμως, αυτός ο περιορισμός σπάνια τηρείται, αφού μεγάλο μέρος των εδεσμάτων είναι είτε τηγανητά, είτε μαγειρεμένα με λάδι. Μερικοί, μάλιστα, επιστρατεύουν… δημιουργικές λύσεις για να ξεπεράσουν τον κανόνα, όπως το να τηγανίζουν τα καλαμαράκια τους σε σπορέλαιο αντί για ελαιόλαδο.

Ωστόσο, ένας κανόνας που δεν προσφέρει εναλλακτικές είναι εκείνος του αλκόολ το οποίο επίσης απαγορεύεται την Καθαρά Δευτέρα. Ναι, σωστά διάβασες! Το τσίπουρο και το κρασί που ρέουν άφθονα στα τραπέζια των Κούλουμων θεωρούνται αρτύσιμα και δεν συνάδουν με τους αυστηρούς κανόνες της νηστείας.

Όπως και να ‘χει, είτε ακολουθούμε κατά γράμμα τη νηστεία της Καθαράς Δευτέρας και της Σαρακοστής είτε όχι, οι περισσότεροι μπορούμε να συμφωνήσουμε με τα παρακάτω λόγια του Ιωάννη του Χρυσόστομου, που συνοψίζουν με απλό και ξεκάθαρο τρόπο το πραγματικό της νόημα. Ίσως αξίζει να τα έχουμε στο μυαλό μας, ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων:

«Νηστεύεις; Απόδειξέ το δια μέσου των ίδιων των έργων. Αν δεις εχθρό, να συμφιλιωθείς μαζί του. Αν δεις φτωχό, να τον ελεήσεις. Να νηστεύουν τα χέρια, παραμένοντας καθαρά από την αρπαγή και την πλεονεξία. Να νηστεύουν τα πόδια ξεκόβοντας από δρόμους που οδηγούν στην αμαρτία. Δεν τρως κρέας; Να μη φας και την ακολασία δια μέσου των ματιών. Ας νηστεύει και η ακοή. Και η νηστεία της ακοής είναι να μη δέχεσαι κακολογιές και διαβολές. Ας νηστεύει και το στόμα από αισχρά λόγια. Διότι τι όφελος έχουμε, όταν απέχουμε από πουλερικά και ψάρια, δαγκώνουμε όμως και κατατρώγουμε τους αδελφούς μας;».