Ο θυμός στην περιεμμηνόπαυση και στην εμμηνόπαυση δεν πρέπει να βιώνεται ως ατομικό σφάλμα

Τα τελευταία χρόνια, οι απεικονίσεις του θυμού στην οθόνη, ειδικά του γυναικείου θυμού, έχουν γίνει ολοένα και πιο συχνές (πχ. Yellowjackets , I May Destroy You and Big Little Lies). Όμως, ενώ η δραματοποίηση του θυμού για ψυχαγωγία είναι μια μοντέρνα εκδοχή, η εμφάνιση του ειδικά μεταξύ των γυναικών που βρίσκονται σε περιεμμηνόπαυση και λίγα χρόνια πριν την εμμηνόπαυση ή που μεταβαίνουν στην εμμηνόπαυση, είναι κάτι πολύ πραγματικό. Ποια είναι η σχέση όμως μεταξύ θυμού και περιεμμηνόπαυσης; Οι ορμόνες παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο. «Λόγω της μείωσης των επιπέδων οιστρογόνων και προγεστερόνης που εμφανίζεται κατά την εμμηνόπαυση και κατά τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση, η ψυχική μας υγεία μπορεί να επιδεινωθεί», λέει η Allie Sharma, γιατρός, ψυχίατρος και μέλος της Evernow, μιας αμερικανικής εταιρείας που ασχολείται με την υγεία των γυναικών στη Vogue.

Αυτές οι ορμόνες μπορούν να έχουν άμεσο αντίκτυπο στη χημεία του εγκεφάλου μας, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής και ρύθμισης χημικών ουσιών που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές, όπως είναι η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη. Σύμφωνα με τη Lisa Mosconi, νευροεπιστήμονα και αναπληρώτρια καθηγήτρια νευροεπιστήμης, αυτές οι ουσίες είναι απαραίτητες για τη λειτουργία του εγκεφάλου γενικά και, ειδικότερα, για τη διάθεση. Ο GABA, ο νευροδιαβιβαστής που πιστεύεται ότι έχει ηρεμιστική δράση, είναι ένας άλλος που μειώνεται με την απώλεια οιστρογόνων, προσθέτει η Leah Millheiser, MD κλινική καθηγήτρια μαιευτικής και γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο Stanford και επικεφαλής ιατρός της Evernow. Οι ορμονικές διακυμάνσεις μπορούν επίσης να έχουν διασπαστική επίδραση στον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA): «Είναι ένα πολύ σημαντικό σύστημα που συνδέει τον εγκέφαλο με τις ωοθήκες και τα επινεφρίδια, υπεύθυνα για την απόκριση του σώματος στο στρες», εξηγεί η Mosconi. «Οι αλλαγές του άξονα HPA μπορεί να κάνουν πιο δύσκολη την αντιμετώπιση των καθημερινών στρεσογόνων παραγόντων».

Όμως, εκτός από τις ορμονικές και χημικές πτυχές, υπάρχουν και ορισμένοι περιστασιακοί παράγοντες που θα μπορούσαν να διεγείρουν τον θυμό. Για παράδειγμα, η φροντίδα των μικρών παιδιών και η παρακολούθηση τους κατά την εφηβεία, η φροντίδα για τους ηλικιωμένους γονείς, η ανταπόκριση σε όλο και πιο πιεστικές εργασιακές απαιτήσεις και η διατήρηση μιας μακροχρόνιας σχέσης ή η δημιουργία μιας νέας. Όλοι αυτοί οι παράγοντες, σύμφωνα με την Mosconi, μπορούν να επιβαρύνουν την κατάσταση. Για να μην αναφέρουμε τις σωματικές εκδηλώσεις της μετάβασης στην εμμηνόπαυση, όπως εξάψεις, κολπική ξηρότητα, ύπνος και δερματικές αλλαγές, κούραση και αϋπνία. «Η αντιμετώπιση των εξάψεων κατά τη διάρκεια της ημέρας, η αύξηση του σωματικού βάρους στην κοιλιά – κάτι που φαίνεται να προκύπτει από το πουθενά – και οι αλλαγές στη σεξουαλική λειτουργία… όλα αυτά είναι απογοητευτικά», λέει η Millheiser. Εάν προσθέσουμε και τους ορμονικούς και χημικούς παράγοντες σε αυτό, θα έχουμε ένα είδος «ψυχικής χύτρας ταχύτητας». «Αυτές οι συνθήκες, σε συνδυασμό με έναν ήδη υπερφορτωμένο άξονα HPA, μπορούν να μας δώσουν την εντύπωση ότι το σύμπαν συνωμοτεί εναντίον μας, μετατρέποντας τους καθημερινούς ερεθισμούς σε έναυσμα», προσθέτει η Mosconi.

Ποιες κινδυνεύουμε περισσότερο

Η κατάθλιψη και το άγχος είναι καλά τεκμηριωμένα κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης και της εμμηνόπαυσης, αλλά οι γιατροί αντιμετωπίζουν επίσης συχνά περιπτώσεις θυμού, εκρήξεις θυμού και εναλλαγές της διάθεσης. Επειδή ο θυμός δεν είναι κλινικό σύμπτωμα, συχνά αναφέρεται ως «ακραία ευερεθιστότητα», σημειώνει η Sharma. Η ευερεθιστότητα μπορεί να είναι σύμπτωμα περιεμμηνόπαυσης για το 70% των γυναικών, ενώ ο θυμός εμφανίζεται λιγότερο συχνά. «Συνδέεται με μια ισχυρότερη συναισθηματική απόκριση από την απλή ευερεθιστότητα», εξηγεί η Millheiser. «Οι περισσότερες γυναίκες περιγράφουν τη μετάβαση από τη συνήθη διάθεση σε ένα έντονο επίπεδο ερεθισμού ως μια διαδικασία που συμβαίνει μέσα σε λίγα λεπτά». Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που μπορούν να κάνουν ένα άτομο πιο επιρρεπές στον θυμό από άλλους, σημειώνει η Sharma, όπως το ιστορικό ψυχικής μας υγείας, ιδιαίτερα εάν αυτό περιλαμβάνει σημαντικό άγχος ή κατάθλιψη. Επιπλέον, προσθέτει η Millheiser, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι γυναίκες που εμφανίζουν συμπτώματα PMS είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν εναλλαγές της διάθεσης κατά την περιεμμηνόπαυση και οι τελευταίες μπορεί να περιλαμβάνουν θυμό.

Πώς να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα

Εάν ο θυμός ή οι εναλλαγές της διάθεσης οφείλονται ειδικά σε ορμονικές αλλαγές που σχετίζονται με τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση, η ορμονοθεραπεία – είτε πρόκειται για χρήση αντισυλληπτικών χαπιών περιεμμηνοπαυσιακής περιόδου, είτε ορμονοθεραπεία στην εμμηνόπαυση – μπορεί να είναι αποτελεσματική θεραπεία, λέει η Millheiser. Ωστόσο εάν υπάρχουν πρωτογενείς καταθλιπτικές διαταραχές ή γενικευμένες αγχώδεις διαταραχές στη βάση, ένα αντικαταθλιπτικό μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο σε ορισμένες περιπτώσεις. Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να είναι ένα απίστευτο εργαλείο αντιμετώπισης, όπως και ένας τακτικός διαλογισμός ή πρακτική επίγνωσης, καθώς και η σωματική δραστηριότητα ή τακτική άσκηση είναι πρακτικές που βοηθούν στην αύξηση της απελευθέρωσης ενδορφινών και σεροτονίνης. Όλοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στην υγιεινή του ύπνου, είτε πρόκειται για εργασία με συγκεκριμένο πρόγραμμα, ελαχιστοποίηση του χρόνου οθόνης πριν από τον ύπνο ή βελτίωση του περιβάλλοντος ύπνου μας. Σύμφωνα με την Millheiser, είναι σημαντικό να εντοπίσουμε τα ερεθίσματα για το θυμό -ίσως είναι η απογοήτευση με την εξασθένηση της μνήμης ή την έλλειψη ύπνου- και να εστιάσουμε όλη μας την ενέργεια στην αντιμετώπιση τους. Δεν πρέπει να διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια και υποστήριξη. «Καλλιεργήστε κοινωνικούς δεσμούς και αναζητήστε την υποστήριξη φίλων. Τα μέλη της οικογένειας ή οι ομάδες υποστήριξης μπορούν να προσφέρουν μια πολύτιμη διέξοδο για την ανταλλαγή εμπειριών και στρατηγικών αντιμετώπισης», λέει η Mosconi.

Μη νιώθεις ένοχη

Είναι επίσης απαραίτητο να κατανοήσουμε και να αποδεχθούμε το γεγονός ότι αυτός ο θυμός έχει συχνά ένα χρονικό όριο: όπως πολλές άλλες περιστάσεις που χαρακτηρίζουν αυτή την περίοδο, δεν θα διαρκέσει για πάντα. Επίσης, δεν είναι κάτι μη φυσιολογικό. «Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, οι αλλαγές διάθεσης στην εμμηνόπαυση δεν είναι σημάδι της υποτιθέμενης “συναισθηματικής αστάθειας” των γυναικών, αλλά συχνά είναι βαθιά ριζωμένες στην περίπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ ορμονών και χημείας του εγκεφάλου», επισημαίνει η Mosconi. Και ενώ, ευτυχώς, έχουμε τα εργαλεία για να τις αντιμετωπίσουμε, αυτές οι εναλλαγές της διάθεσης είναι συχνά πέρα από τον έλεγχό μας και επομένως δεν είναι κάτι για το οποίο να νιώθουμε ένοχοι. Και προσθέτει: «Ο θυμός στην εμμηνόπαυση δεν πρέπει να βιώνεται ως ατομικό σφάλμα».

Διάβασε επίσης:

5 τύποι άσκησης που σου δίνουν ευεξία κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης

Η εμμηνόπαυση είναι ένα μεγάλο γεγονός στις ζωές μας και η πραγματικότητα είναι ότι η καθεμία από εμάς τη βιώνει διαφορετικά. Με τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης να κυμαίνονται από εξάψεις μέχρι άγχος και προβλήματα ύπνου, μπορεί να είναι δύσκολο να νιώσουμε καλά σε πολλές που την περνάμε.

Αλλά τα καλά νέα είναι ότι μπορούμε να υιοθετήσουμε συνήθειες υγιεινού τρόπου ζωής για να αντιμετωπίσουμε και να υποστηρίξουμε όλες τις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα μας κατά την εμμηνόπαυση και η άσκηση είναι ό, τι καλύτερο για να ξεκινήσουμε.

Εδώ θα δεις τους 5 τύπους άσκησης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ