Η τελειομανία βλάπτει την υγεία- 5 λόγοι που εξηγούν οι ψυχολόγοι

Η τελειομανία, αυτή η ακούραστη αναζήτηση της τελειότητας, είναι ένα χαρακτηριστικό που διαπερνά πολλούς τομείς της ζωής μας. Από την προσωπική ανάπτυξη μέχρι την επαγγελματική δημιουργία, η επιδίωξη της αψεγάδιαστης εκτέλεσης και της απόλυτης αρτιότητας μπορεί να γίνει τόσο κινητήρια δύναμη όσο και βαρίδι. Σε έναν κόσμο που συνεχώς μας καλεί να ξεπεράσουμε τα όριά μας, η τελειομανία μπορεί να οδηγήσει σε εντυπωσιακά αποτελέσματα, αλλά συχνά συνοδεύεται από άγχος, απογοήτευση και αυτοκριτική.

Η τελειομανία είναι ένα χαρακτηριστικό που μπορεί να επηρεάσει σε βάθος την ψυχολογία και την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Πρόκειται για την αδιάκοπη αναζήτηση της τελειότητας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα άγχους και αυστηρής αυτοκριτικής. Αν και συχνά συνδέεται με επιτυχία και επιτεύγματα, η τελειομανία μπορεί να λειτουργήσει ως δίκοπο μαχαίρι, καταλήγοντας να προκαλεί περισσότερη ζημιά παρά όφελος.

Στον επαγγελματικό τομέα, η τελειομανία μπορεί να αποτελεί κίνητρο για συνεχή βελτίωση και απόδοση εξαιρετικών αποτελεσμάτων. Ωστόσο, η υπερβολική έμφαση στη λεπτομέρεια και η ανάγκη για αψεγάδιαστο αποτέλεσμα μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερήσεις, υπερβολική κόπωση και χαμηλή ικανοποίηση από την εργασία. Πολλές φορές, η προσπάθεια να αποφευχθούν τα λάθη γίνεται τόσο έντονη που παρεμποδίζει την καινοτομία και την ανάληψη ρίσκου, απαραίτητα στοιχεία για την πρόοδο και την ανάπτυξη.

Στην προσωπική ζωή, μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις και την ευημερία. Οι άνθρωποι που επιδιώκουν την τελειότητα μπορεί να έχουν υψηλές προσδοκίες από τον εαυτό τους και τους άλλους, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε απογοητεύσεις και συγκρούσεις. Επιπλέον, η συνεχής αίσθηση ότι τίποτα δεν είναι αρκετά καλό μπορεί να προκαλέσει αίσθημα ανασφάλειας και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τα όρια της τελειότητας και να μάθουμε να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας και τους άλλους με όλες τις ατέλειες τους, αναζητώντας την ισορροπία μεταξύ επιδίωξης και αποδοχής.

Όπως διευκρινίζει ο δρ Andrea Botti, ψυχολόγος : «Η υπερβολική τελειομανία φέρνει μαζί της μια βασική ανασφάλεια και προληπτικό άγχος λόγω του φόβου να κάνουμε λάθη και της διαμόρφωσης σεναρίων κριτικής και κρίσης από τους άλλους. Όλοι έχουμε ένα κατώφλι τελειομανίας, γιατί ο καθένας μας μετράει τον εαυτό του με βάση αυτό που κάνει, αλλά η παθολογική τελειομανία, όπως την αποκαλούμε, ακόμα κι αν δεν υπάρχει πραγματική διαγνωστική ταμπέλα, οδηγεί στην παράλυση της δράσης, της βάσης γιατί τα υποκείμενα συναισθήματα είναι ο φόβος και το άγχος». Μπορεί να φαίνεται παράδοξο, αλλά λιγότεροι στόχοι επιτυγχάνονται με το να φοβόμαστε να κάνουμε λάθη παρά το αντίθετο: «Το κύριο πρόβλημα είναι όταν συμβαίνει η παράλυση της δράσης γιατί ως άνθρωποι πρέπει να βάλουμε τα χέρια μας στη ζύμη για να βιώσουμε συναισθήματα που μας συγκινούν με την έννοια της ταυτότητας. Το γεγονός ότι δεν δραστηριοποιούμαστε και δεν περνάμε στη βιωματική φάση μας κάνει να παραμένουμε κλειστοί σε ένα σενάριο στο οποίο το άγχος αυξάνεται και δεν αφήνει περιθώρια για θάρρος».

Το να είσαι τελειομανής μπορεί να είναι επιζήμιο για την ψυχική και σωματική σου ευεξία

Το να είσαι παθολογικά τελειομανής μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική σου υγεία. Σε μια σημαντική μελέτη του 1991 , ο Δρ. Paul L. Hewit εντόπισε 3 τύπους τελειομανίας: που προκαλείται από μέσα, προβάλλεται σε άλλους ή απορροφάται από τους γύρω μας ως ένα είδος κοινωνικής συνταγής: η προσπάθεια να ανταποκριθούμε σε αυτές τις προσδοκίες μπορεί να είναι καταστροφική, καθιστώντας ευάλωτη. στο άγχος και την κατάθλιψη.

Διάβασε επίσης: Πώς να μειώσεις τα επίπεδα κορτιζόλης στο σώμα σου

1. Η τελειομανία συνδέεται με το άγχος και την κατάθλιψη

Οποιοδήποτε λάθος, όσο μεγάλο κι αν είναι, κάνει τους υπερβολικά τελειομανείς να αισθάνονται βαθιά λάθος. Αλλά το να νιώθεις συνεχώς απογοητευμένη για τον εαυτό σου και τις ικανότητές σου παράγει μόνο περαιτέρω αρνητικότητα.

Η τελειομανία βλάπτει την υγεία- 5 λόγοι που εξηγούν οι ψυχολόγοι — ©Launchmetrics/Spotlight

2 .Σχετίζεται με διατροφικές διαταραχές

Η αναζήτηση της τελειότητας μπορεί να οδηγήσει στο να μην είσαι ποτέ ικανοποιημένη με το σώμα σου. Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Psychiatry , οι γυναίκες με διατροφικές διαταραχές είχαν υψηλότερο επίπεδο τελειομανίας. Η αύξηση των διαταραχών της εικόνας του σώματος και της αισθητικής χειρουργικής που σχετίζονται με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αντανακλά επίσης τις ολοένα και πιο ακραίες προσπάθειες που κάνουμε για να τελειοποιήσουμε τον εαυτό μας.

3 .Οδηγεί στο να φοβάσαι περισσότερο την αποτυχία

Οι τελειομανείς είναι πιο ευαίσθητοι στην κριτική και γι’ αυτόν τον λόγο ο φόβος της αποτυχίας μετατρέπεται σε ψυχικό μπλοκ όπου οι άνθρωποι προτιμούν να μην προσπαθούν παρά να κάνουν λάθη. Η απογοήτευση μπορεί να γίνει αναβλητικότητα επειδή καθιστά πιο δύσκολη την ολοκλήρωση των εργασιών. Σύμφωνα με τον Hill: «Οι πιο συνειδητοποιημένοι άνθρωποι έχουν πιο προσαρμοστικούς τρόπους να αντιμετωπίζουν τα πράγματα όταν πάνε στραβά. Οι τελειομανείς, από την άλλη, νιώθουν κάθε εμπόδιο στο δρόμο και είναι αρκετά ευαίσθητοι στο άγχος».

4. Αλλάζει την αντίληψή σου για την πραγματικότητα

Η τελειομανία δεν είναι πάντα μια συμπεριφορά, αλλά μάλλον είναι ένας τρόπος να δεις την πραγματικότητα, η οποία φαίνεται πάντα χειρότερη από ό,τι φαίνεται. Μια κριτική ή ένα λάθος σε οδηγεί να αμφισβητήσεις τη δική σου αξία.

5 .Μπορεί να προκαλέσει εξάντληση

Οι τελειομανείς διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν εργασιομανείς ή να νιώθουν άγχος ή ενοχές όταν δεν εργάζονται πάντα πάνω από το μέσο όρο για να ολοκληρώσουν κάτι με κάθε κόστος. Αυτή η ρύθμιση του πήχη όλο και πιο ψηλά διατηρεί το επίπεδο άγχους σε υψηλά επίπεδα, το οποίο είναι μία από τις αιτίες της επαγγελματικής εξουθένωσης.

Διάβασε επίσης: Έχεις πολλές αντιπάθειες; Οι 11 λόγοι που φταίνε γι’ αυτό και οι τρόποι για να το αλλάξεις

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ