Τι «λέει» το συκώτι σου γι' αυτά που τρως. Ποιες τροφές είναι σύμμαχοι και ποιοι εχθροί του

Το συκώτι σου είναι το κέντρο του σώματος σου για την αποτοξίνωση του συστήματος σου και αυτό είναι αλήθεια. Γνώριζες όμως ότι το συκώτι εκτελεί πάνω από 500 ζωτικές λειτουργίες; Το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins κατονομάζει μερικούς από τους πρωταρχικούς ρόλους του ήπατος μας, όπως την απομάκρυνση των ασήμαντων ουσιών, τον έλεγχο των ανοσολογικών αντιδράσεων και τη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα μας. Έτσι, αυτό που τρώμε καθημερινά μπορεί να βοηθήσει ή να εμποδίσει αυτό το τόσο σημαντικό όργανο.

Μελέτες των τελευταίων ετών έχουν δείξει ότι η διατροφή μας παίζει μεγάλο ρόλο στην υγεία του συκωτιού μας. Μερικές βέλτιστες πρακτικές για να υποστηρίζουμε το συκώτι μας είναι να διατηρούμε το κατάλληλο σωματικό βάρος, να διατηρούμε τη χοληστερόλη και τα σάκχαρα σε φυσιολογικά επίπεδα, να περιορίζουμε την ποσότητα αλκοόλ που καταναλώνουμε και να ακολουθούμε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή.

Η καλή διατροφή

Η Melissa Prest, MS, RD, εκπρόσωπος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, λέει στο Reader’s Digest, ότι επειδή το συκώτι μας εκτελεί τόσες πολλές σημαντικές λειτουργίες, «η υποστήριξη της λειτουργίας του ήπατος μέσω της καλής διατροφής είναι ζωτικής σημασίας και απαραίτητη». Ποιες είναι λοιπόν οι καλύτερες τροφές για να διατηρήσετε το συκώτι μας σε καλή κατάσταση; Αποδεικνύεται ότι πολλά από τα τρόφιμα που ήδη αγαπάμε μπορούν να είναι ευεργετικά για το συκώτι μας.

Οι καλύτερες τροφές για το συκώτι σου

Εδώ και χρόνια, οι γιατροί συνιστούν τη μεσογειακή διατροφή, κυρίως για την επίδραση της στην καρδιαγγειακή υγεία. Οι ειδικοί λένε ότι η μεσογειακή διατροφή είναι επίσης ένα εξαιρετικό σχέδιο που μπορείτε να υιοθετήσετε ως τρόπο υποστήριξης της υγείας του ήπατος. «Οι δίαιτες που είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτικές τροφές, όπως η μεσογειακή διατροφή, βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής που μπορεί να εμφανιστεί με ασθένειες του ήπατος», λέει η Prest.

Τα φρούτα είναι γεμάτα αντιοξειδωτικά, τα οποία βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής. Σύμφωνα με την Prest, μερικές από τις καλύτερες επιλογές για την προστασία του συκωτιού περιλαμβάνουν τα μούρα, τα σταφύλια και τα κράνμπερι. Θα πρέπει επίσης να φροντίζουμε να συμπεριλαμβάνουμε σκούρα, φυλλώδη λαχανικά στη διατροφή μας για να υποστηρίξουμε την υγεία του ήπατος. «Τα φυλλώδη λαχανικά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ, την οποία το συκώτι χρειάζεται για να σχηματίσει θρόμβους αίματος», εξηγεί η Prest. «Τα φυλλώδη λαχανικά (όπως το σπανάκι, το λάχανο) περιέχουν αντιοξειδωτικά που προστατεύουν το συκώτι και ηρεμούν τις φλεγμονές».

Η Prest συνιστά το ελαιόλαδο (με μέτρο) ως έναν τρόπο πρόληψης της λιπώδους νόσου του ήπατος, επειδή μπορεί να αυξήσει την HDL χοληστερόλη (την «καλή» χοληστερόλη) και είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε και αντιοξειδωτικά. Η κατανάλωση αρκετών φυτικών ινών είναι επίσης το κλειδί για την υγεία του ήπατος. «Τα πλούσια σε φυτικές ίνες τρόφιμα, όπως το πλιγούρι βρώμης, βοηθούν τον οργανισμό σας να έχει τακτικές κινήσεις του εντέρου και βελτιώνουν την υγεία του εντέρου. Αυτό είναι σημαντικό, επειδή η δυσκοιλιότητα δεν επιτρέπει στο σώμα να απαλλαγεί από τις τοξίνες, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται και μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα για τα άτομα με χρόνια ηπατική νόσο». Οι φυτικές ίνες είναι καλό να συμπεριληφθούν σε κάθε γεύμα και σνακ.

Η Nancy Reau, MD, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Μεταμόσχευσης Στερεών Οργάνων και Τομεάρχης Ηπατολογίας στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Rush προσθέτει: «Το ήπαρ είναι πιο ευτυχισμένο με μια υγιεινή διατροφή – χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες. Ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσετε το συκώτι σας να επιδιορθωθεί είναι να μην του ζητάτε να δουλέψει περισσότερο από όσο πρέπει και να εμπλουτίσετε τη διατροφή σας με αντιφλεγμονώδεις, υψηλής αντιοξειδωτικής αξίας τροφές».

Το καλύτερο κρέας για το συκώτι σου

Η κατανάλωση αρκετών πρωτεϊνών είναι επίσης απαραίτητη για το συκώτι. Η Prest συνιστά άπαχες πρωτεΐνες, όπως τα πουλερικά και τα ψάρια, καθώς και φυτικές πρωτεΐνες όπως οι φακές, ο αρακάς, οι ξηροί καρποί και το τόφου. «Το σώμα μας είναι περίπλοκο και ποτέ δεν θέλετε να προσπαθήσετε να επιλέξετε μια υγιεινή επιλογή για ένα όργανο και να αυξήσετε τον κίνδυνο ενός άλλου προβλήματος, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα», προειδοποιεί η Reau. «Τα άπαχα κρέατα, όπως το κοτόπουλο και η γαλοπούλα, είναι υγιεινά για το συκώτι, όπως και τα ψάρια. Αν και προτιμάται μια διατροφή με περισσότερη πρωτεΐνη, η αποφυγή κορεσμένων λιπαρών είναι πάντα μια καλή ιδέα για τη μείωση του κινδύνου καρκίνου και καρδιαγγειακών παθήσεων».

Οι τροφές και οι συνήθειες που πρέπει να αποφεύγουμε

Για να διατηρήσουμε το συκώτι μας σε βέλτιστη λειτουργία δεν αρκεί μόνο να τρώμε υγιεινά – υπάρχουν επίσης ορισμένες τροφές που πρέπει να αποφεύγουμε. Το Ίδρυμα Ήπατος ενθαρρύνει τους ανθρώπους να μην καταναλώνουν τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος, ζάχαρη και αλάτι, καθώς και να αποφεύγουν τα τηγανητά φαγητά, συμπεριλαμβανομένου του fast food.

Η Michelle Lai, MD, MPH, συγγραφέας της δίαιτας για την επούλωση του ήπατος, συνιστά την αποφυγή του αλκοόλ, της υπερβολικής ζάχαρης και των υπερβολικών θερμίδων. «Όταν τρώτε περισσότερο από αυτό που καίει το σώμα σας, το συκώτι σας πρέπει να επεξεργαστεί και να αποθηκεύσει την περίσσεια ενέργειας. Όταν προσλαμβάνετε πάρα πολύ, αυτό καταπονεί το συκώτι. Έτσι, είτε μειώνοντας αυτό που προσλαμβάνετε, είτε καίγοντας περισσότερο, θα βοηθήσετε να διατηρήσετε τα πράγματα σε ισορροπία και να αποτρέψετε την καταπόνηση του ήπατος», λέει η Lai. «Οι επεξεργασμένες τροφές και οι απλοί υδατάνθρακες είναι προφλεγμονώδεις και συμβάλλουν στην αποθήκευση λίπους και σακχάρων στο συκώτι. Εάν έχετε πιο προχωρημένη ηπατική νόσο, προσπαθούμε επίσης να αποφεύγουμε τα ωμά οστρακοειδή και μπορεί ακόμη και να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε πηγές πρωτεϊνών που συμβάλλουν στην παραγωγή αμμωνίας”.

Η Prest συνιστά επίσης την αποφυγή του καπνίσματος. «Το κάπνισμα βλάπτει τα ηπατικά κύτταρα -και μην αναμειγνύετε το αλκοόλ με τα ναρκωτικά, καθώς αυτός ο συνδυασμός μπορεί να βλάψει το συκώτι». Για την πρόληψη της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος, η Prest συνιστά τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους, «Με το να κινείτε το σώμα σας τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα και να επιλέγετε μια δίαιτα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά με δημητριακά πλούσια σε φυτικές ίνες, φρούτα και λαχανικά και άπαχες πρωτεΐνες».

Σωστή διατροφή, αποφυγή κακών συνηθειών και άσκηση, είναι αυτά που οι γιατροί και ειδικοί προτείνουν στο να διατηρήσουμε ένα υγιές συκώτι. Μετά την καρδιά το πιο σημαντικό όργανο!

Κι αν έχεις αμφιβολίες για τη ζάχαρη, σίγουρα πρέπει να διαβάσεις το παρακάτω άρθρο.

Υπάρχει ένας λόγος για τον οποίο δεν μπορούμε να κόψουμε τη ζάχαρη. Αφενός, είναι νόστιμη, αλλά η ζάχαρη προκαλεί επίσης την ενεργοποίηση των υποδοχέων οπιοειδών στον εγκέφαλό σας, κάτι που ενεργοποιεί το νευρολογικό σας σύστημα ανταμοιβών να αναζωπυρωθεί. Με άλλα λόγια, η ζάχαρη σε κάνει να νιώθεις καλά συναισθηματικά, παρά τις αρνητικές παρενέργειες που η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να οδηγήσει σε πονοκεφάλους ακόμη και ορμονικές ανισορροπίες, σύμφωνα με το Healthline.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα επεξεργασμένα σάκχαρα διαφέρουν από τα φυσικά σάκχαρα που βρίσκονται στα φρούτα, το μέλι και το μη ζαχαρούχο γάλα. Τα επεξεργασμένα σάκχαρα, γνωστά και ως σακχαρόζη, είναι εξαιρετικά επεξεργασμένα από ζαχαροκάλαμο και ζαχαρότευτλα, δήλωσε στο INSIDER η πιστοποιημένη σύμβουλος διατροφικής υγείας Sara Siskind. Είναι πλούσια σε θερμίδες και δεν έχουν πραγματική θρεπτική αξία, ενώ τα φυσικά σάκχαρα περιέχουν βιταμίνες και μέταλλα.