Το έντερο σου συνδέεται άρρηκτα με την ψυχολογία σου- Ανακάλυψε πώς θα τα φέρεις σε ισορροπία

Έχεις νιώσει ποτέ πεταλούδες στο στομάχι; Ένιωσες ένα στιγμιαίο αίσθημα όταν κάτι κακό επρόκειτο να συμβεί; Ή ένιωσες το στομάχι σου να «γίνεται κόμπος» όταν ήσουν έτοιμη να αντιμετωπίσεις κάποιους μπελάδες; Αυτά τα συναισθήματα είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας του εντέρου και του νευρικού συστήματος – δηλαδή του τον εγκέφαλού μας- και έρευνες έχουν δείξει ότι η υγεία του εντέρου και η ψυχική υγεία είναι στενά συνυφασμένες.

Συμφώνα με τους γιατρούς υπάρχουν τροφές που μπορούν να βοηθήσουν να νιώσεις ανακούφιση από το στρες και να σε βοηθήσουν σημαντικά.  

Τι είναι ο άξονας έντερο-εγκέφαλος 

Τα έντερά μας -το πρωταρχικό σπίτι του εντερικού μικροβιώματος- είναι επενδεδυμένα με νευρικά κύτταρα που επικοινωνούν συνεχώς με το κεντρικό νευρικό μας σύστημα και αντίστροφα, δημιουργώντας μια αμφίδρομη σύνδεση μεταξύ αυτών των σημαντικών συστημάτων του σώματος, γνωστή ως άξονας εντέρου-εγκεφάλου.

«Σκεφτείτε τον άξονα έντερο-εγκέφαλος σαν έναν αυτοκινητόδρομο επικοινωνίας που τα συνδέει μεταξύ τους», λέει ο Nathan Price, PhD, επικεφαλής επιστημονικός υπεύθυνος της Thorne HealthTech και συγγραφέας του βιβλίου «The Age of Scientific Wellness». «Το έντερο και ο εγκέφαλος συνδέονται με πολλαπλούς τρόπους. Ένα σαφές παράδειγμα είναι η σεροτονίνη, ένας σημαντικός νευροδιαβιβαστής που παράγεται κυρίως στο έντερο. Υπάρχουν επίσης πρόσφατες μελέτες που δείχνουν ότι τα μικρόβια στο έντερο θα παράγουν στην πραγματικότητα ενώσεις που ταξιδεύουν στον εγκέφαλο και προκαλούν πράγματα όπως η επιθυμία για πείνα για θρεπτικά συστατικά που αναζητούν τα μικρόβια του εντέρου.

Παρόλο που η επιστημονική και η ιατρική κοινότητα βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο για την πλήρη κατανόηση του γιατί και πώς υπάρχει και τι κρύβεται πίσω από αυτή τη σύνδεση, ένα μεγάλο και αυξανόμενο σώμα ερευνών έχει δώσει πιο συναρπαστική εικόνα τα τελευταία χρόνια. Ο Price λέει ότι ένα υγιές έντερο έχει μεγάλο αντίκτυπο σε έναν υγιή εγκέφαλο, και έχει γίνει σαφές ότι είναι σε μεγάλο βαθμό αλληλένδετα και επικοινωνούν συχνά μεταξύ τους.  

«Για παράδειγμα, γνωρίζουμε πλέον ότι τα μικρόβια στο έντερο παράγουν και διαμορφώνουν μια ποικιλία βασικών νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου, όπως η ντοπαμίνη, το γλουταμικό, το GABA και η σεροτονίνη», εξηγεί. «Το μικροβίωμα του εντέρου επηρεάζει επίσης την ανοσολογική σηματοδότηση και το κεντρικό νευρικό σύστημα, οπότε το έντερο μπορεί να επηρεάσει τόσο τη λειτουργία του εγκεφάλου όσο και την ανοσολογική λειτουργία του εγκεφάλου». Με άλλα λόγια, τα συναισθηματικά και γνωστικά κέντρα του εγκεφάλου μπορούν να συνδεθούν με διάφορα μέρη του εντέρου και να στείλουν καλά ή κακά σήματα -μέσω χημικών ουσιών που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές-, ανάλογα με την υγεία του εντέρου μας.

Ο ρόλος της φλεγμονής 

Η φλεγμονή μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό αυτή τη σχέση. Η φλεγμονή συχνά προκαλείται από μια ανισορροπία στα βακτήρια του εντέρου, γνωστή ως δυσβίωση, η οποία μπορεί να προκαλέσει την είσοδο κακών βακτηρίων στην κυκλοφορία του αίματος. Μια ανασκόπηση του 2020, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Frontiers in Immunology, υποδηλώνει ότι η δυσβίωση μεταβάλλει επίσης τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή της εγκεφαλικής ύλης, και αυτά τα φλεγμονώδη μονοπάτια έχουν συνδεθεί με νευροφλεγμονώδεις καταστάσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, η νόσος του Αλτσχάιμερ και οι νόσοι του Πάρκινσον. 

Το μικροβίωμα του εντέρου και η γνωστική υγεία 

Έρευνες έχουν βρει αρκετές συσχετίσεις μεταξύ της υγείας του εντερικού μικροβιώματος και της υγείας του εγκεφάλου, της νευρολογικής λειτουργίας, της συμπεριφοράς και των συναισθημάτων – συμπεριλαμβανομένων των συσχετίσεων με τη νόσο Αλτσχάιμερ και τη νόσο του Πάρκινσον. Μια μικρή μελέτη διαπίστωσε ότι οι ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ στους οποίους χορηγήθηκε συμπλήρωμα προβιοτικών για 12 εβδομάδες παρουσίασαν σημαντικές βελτιώσεις στις εξετάσεις νοητικής κατάστασης.

Ορισμένες χημικές ουσίες που μεταβολίζονται και δημιουργούνται από τα βακτήρια του εντέρου μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, έρευνες διαπιστώνουν ότι το μόριο φωσφατιδυλοχολίνη, το οποίο σύμφωνα με μελέτες είναι σημαντικό για την αποτροπή της άνοιας, μπορεί να μετατραπεί στην τοξική ένωση τριμεθυλαμίνη Ν-οξείδιο (TMAO), εάν υπάρχουν τα λάθος βακτήρια στο έντερό. Τα άτομα με αυτά τα βακτήρια θα μπορούσαν να χάσουν τα οφέλη του για τον εγκέφαλο, ενώ παράλληλα δημιουργούν ένα μόριο στο TMAO που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία της καρδιάς. Μια μελέτη του 2022 που δημοσιεύθηκε στο Alzheimer’s Research & Therapy διαπίστωσε αυξημένα επίπεδα αυτού του μεταβολίτη TMAO που προέρχεται από μικροβιακό εντέρου σε άτομα με ήπια γνωστική εξασθένιση και νόσο Αλτσχάιμερ. 

Το μικροβίωμα του εντέρου και η ψυχική υγεία 

Ένας αυξανόμενος αριθμός μελετών έχει επίσης αρχίσει να δείχνει μια σχέση μεταξύ της υγείας του εντέρου και της λειτουργίας του εγκεφάλου, της συμπεριφοράς και της διάθεσης, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων διαταραχών της ψυχικής υγείας, όπως η διπολική διαταραχή, το άγχος και η κατάθλιψη. Μια ανασκόπηση του 2021 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Pharmacological Research διαπίστωσε ότι σε ασθενείς που είχαν υψηλότερα επίπεδα Enterobacteriaceae και Alistipes -είδη επιβλαβών βακτηρίων του εντέρου- υπέφεραν από κατάθλιψη σε υψηλότερα επίπεδα. Ενώ εκείνοι με χαμηλότερα επίπεδα Faecalibacterium -ή καλά βακτήρια-, είχαν χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης ή καταθλιπτικών επεισοδίων.

Γιατί είναι τόσο σημαντική η υγεία του εντέρου 

Υπάρχουν πάνω από 40 τρισεκατομμύρια βακτήρια στο σώμα μας, με τα περισσότερα από αυτά να ζουν στο έντερό. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότερα από 1.000 είδη βακτηρίων μόνο στο μικροβίωμα του ανθρώπινου εντέρου, και εξαιτίας αυτού, το μικροβίωμα του εντέρου παίζει σημαντικό ρόλο στη συνολική μας υγεία βοηθώντας στον έλεγχο της πέψης, ωφελώντας το ανοσοποιητικό σας σύστημα και προλαμβάνοντας χρόνιες ασθένειες. 

«Η μεγαλύτερη ποικιλομορφία στο μικροβίωμά σας συνδέεται γενικά με καλύτερη υγεία», λέει ο Price. «Οι άνθρωποι θα πρέπει να θέλουν να βλέπουν αφθονία βακτηρίων που προάγουν την υγεία και χαμηλό αριθμό βακτηρίων που είναι γνωστό ότι προκαλούν ασθένειες». Προσθέτει ότι η εξέταση του τι πετυχαίνει μεταβολικά το μικροβίωμα του εντέρου σας είναι καθοριστικής σημασίας, επειδή μεγάλο μέρος των επιπτώσεων του μικροβιώματος στην υγεία προέρχεται από ενώσεις που παράγει ή μεταβάλλει και οι οποίες τελικά εμφανίζονται στην κυκλοφορία του αίματός.

Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στη συνολική υγεία του εντέρου. Ο Hilbert εξηγεί ότι αυτό που τρώμε τροφοδοτεί και αυτά τα μικρόβια που ζουν μέσα μας. «Το έντερο είναι διασυνδεδεμένο με τόσες πολλές περιοχές του σώματος», είπε. «Ο εγκέφαλος, το δέρμα, το ανοσοποιητικό μας σύστημα, οι ορμόνες, μπορούν όλα να επηρεαστούν από την ισορροπία των μικροοργανισμών που ζουν στο εσωτερικό του. Αυτά τα μικρόβια παίζουν ρόλο στην άμυνα κατά των παθογόνων μικροοργανισμών, στην υποστήριξη και ρύθμιση του μεταβολισμού και επηρεάζουν την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τις τροφές που περνούν από το πεπτικό μας σύστημα». 

Φρόντισε την υγεία του εντέρου σου με προβιοτικά 

Αν ψάχνεις έναν εύκολο τρόπο για να φροντίσεις την υγεία του εντέρου σας, ο Dr. Price συνιστά τη λήψη ενός προβιοτικού συμπληρώματος, αλλά μπορείς επίσης να εισαγάγεις περισσότερα  προβιοτικά στο έντερό σας με φυσικό τρόπο μέσω ορισμένων τροφίμων. Ορισμένα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση και περιέχουν προβιοτικά περιλαμβάνουν το ξινολάχανο, το γιαούρτι, το κεφίρ, το τυρί cottage, το kombucha και το miso. Πολλά φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και όσπρια με υψηλή περιεκτικότητα σε συγκεκριμένους τύπους φυτικών ινών παρέχουν πρεβιοτικά για την τροφοδοσία της χλωρίδας του εντέρου.

Διάβασε επίσης:

Το να είσαι αναβλητική μπορεί να είναι καταστροφικό για την ψυχική και σωματική σου υγεία

Όλοι μας είμαστε ένοχοι για την αναβολή βαρετών αλλά σημαντικών εργασιών… αλλά η καθημερινή αναβλητικότητα μπορεί να είναι πρόβλημα, υποστηρίζουν ερευνητές.  Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από ένα βαρετό κομμάτι της διαχείρισης της ζωής για να βάλεις τον τροχό της αναβλητικότητας σε λειτουργία. Αντί να κάνουμε απλώς τη φορολογική δήλωση/τον προϋπολογισμό,-πρόσθεσε τη δική σου μισητή εργασία-, χάνουμε χρόνο στο Instagram ή σε κάποια άλλη πλατφόρμα. Αν αυτό σου ακούγεται οικείο, σου έχουμε άσχημα νέα: μια νέα μελέτη συνέδεσε την αναβλητικότητα με την κακή υγεία. 

Προηγούμενη έρευνα διαπίστωσε ότι η αναβολή σημαντικών εργασιών συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα άγχους, πιο ανθυγιεινό τρόπο ζωής και καθυστερήσεις στην επίσκεψη σε γενικούς γιατρούς για προβλήματα υγείας. Μέχρι τώρα, ωστόσο, οι επιστήμονες δεν μπορούσαν να προσδιορίσουν την αιτία και το αποτέλεσμα: η αναβλητικότητα προκαλεί προβλήματα υγείας ή τα προβλήματα υγείας δυσκολεύουν την έγκαιρη δράση;

Αναβλητικότητα κατά την κατάκλιση: πώς να σταματήσεις να καθυστερείς και να έχεις καλύτερο ύπνο 

Όμως αυτή η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο JAMA Network Open, εξέτασε την επίδραση που έχει η αναβλητικότητα στη σωματική και ψυχική υγεία των φοιτητών. Οι ερευνητές εξέτασαν τις συνήθειες 2.587 φοιτητών, συγκρίνοντας τα αποτελέσματα εκείνων που είχαν μεγαλύτερη τάση για αναβλητικότητα -όπως βαθμολογήθηκε σε μια κλίμακα αναβλητικότητας- με εκείνους που είχαν μικρότερη τάση. Διαπίστωσαν ότι οι φοιτητές που είχαν την τάση να αναβάλλουν πιο συχνά σχετίζονταν με υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους και στρες εννέα μήνες αργότερα.  Αυτοί οι φοιτητές είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν σωματικά συμπτώματα όπως πόνο στους ώμους ή/και στα χέρια και κακό ύπνο, καθώς και αυξημένες οικονομικές δυσκολίες και μοναξιά, ακόμη και όταν ελήφθησαν υπόψη άλλοι παράγοντες, όπως η ηλικία, το ιστορικό και η προηγούμενη διάγνωση ψυχικής υγείας. 

Δες εδώ πώς θα διασώσεις την ψυχική και σωματική σου υγεία 

 ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Φτιάξε donut σαν αφρό! Τέλεια συνταγή για σάντουιτς ή γλυκές λιχουδιές

 ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Κάνεις διάλειμμα; 5 εύκολες ασκήσεις για το πάνω μέρος του σώματος σου θα σε κάνουν να νιώθεις άλλος άνθρωπος